Poco Poco.nl USA Reis

Dag 18 Monument Valley UT, reis Canyon de Chelly

De volgende morgen vertrekken we naar Monument Valley, net over de grens met Utah. Er zijn wegwerkzaamheden, dus het duurt allemaal nogal lang. Onlangs hoorde ik dat zelfs zónder wegwerkzaamheden het nog steeds een weg is waar vaak ongelukken en/of files voorkomen. Rond de middag zijn we bij het park, en na de entrance fee betaald te hebben beginnen we aan het rondje. Sinds het park is geschonken aan de Navajo's is de weg door het park niet meer onderhouden. Intussen is het veranderd in een zandweg met brokken cement erin, niet iets waar je lekker overheen rijdt. Een groot gedeelte van het park kun je zo bereiken, er is echter een mooie rots (de Totem Pole) waar je alleen maar naar toe kunt als je de dure tour neemt. Wij vinden het een schaamteloze kaalpluk actie en besluiten dat ze de totem pole lekker in hun ... mogen steken.

Het park zelf is erg mooi, de 2 meest kenmerkende rotsen kennen we al uit diverse (western) films en dat is sowieso al leuk om eens in het echt te zien. Deze heten "the Mittens" omdat ze lijken op een rechter en linker ovenhandschoen. Eigenlijk voelt het hele park als een soort real-life Marlboro advertentie aan. Nadeel van het park is wel dat er niets te Doen is; meer dan met de auto rijden en af en toe eens uitstappen om foto's van verafgelegen rotsen te nemen is er niet. Kortom: mooi, zeker doen, maar veel langer dan een halve dag hoef je er niet voor uit te trekken.

Overzicht van de route door Monument Valley

Eén van de twee Mittens

De Totem Pole (van een afstandje)

Onze kookkunsten trekken publiek

We zetten daarna koers naar Canyon de Chelly, waar we eens een keer op de officiële park-camping terecht hopen te kunnen. Dit blijkt gelukkig ook mogelijk; het is een mooie en rustige camping met redelijke voorzieningen. We koken eerst een lekker prutje en gaan dan lekker slapen in de koele nacht.




	Deze reis hebben Anne en ik in de zomer van 2004 gemaakt. Voor de 33 dagen die we netto in de US zelf geweest zijn hebben we een auto gehuurd, met de bedoeling om in principe te kamperen en eventueel in motels te overnachten. Het doel van de reis was hoofdzakelijk om de vele geweldige National Parks die de zuidelijke Rocky Mountains rijk zijn te bezoeken. Ikzelf (Leonard) was in 2001 tijdens mijn student exchange program ook al heel even op vakantie in de regio geweest, maar echt tijd om van de weergaloze landschappen en natuur te kunnen genieten was er toen niet. Zoals ook al op de hoofdpagina van de reizen staat, heb ik een bijzondere band met de US die verder niets te maken heeft met de huidige president of welke oorlog de US nu weer is begonnen. Het fascinerende van daar wonen, studeren of reizen bestaat er voor mij uit dat je makkelijk kunt meedoen in die maatschappij zonder echt op te vallen als buitenlander. Natuurlijk, je hebt om te beginnen een accent en afwijkende (Europese) denkbeelden, maar met relatief weinig aanpassingen kun je meedraaien. Niet zo bijzonder kun je denken; dat kan je als Nederlander in België ook. Klopt, maar bij elke stap die je daar maakt merk je een dynamiek, een energie in vooral de mensen om je heen die het toch net wat meer bijzonder maakt. En doordat je redelijk mee kunt doen, met name op taalgebied, word je heeeel even ook onderdeel ervan. Voor mij geldt dat ik sindsdien wel begrijp waarom Amerikanen af en toe zo raar doen dat je bijna met je hoofd tegen de muur wilt bonken. Het verhaal zelf is een soort kruising tussen een dagboek en een informatief document geworden. Dat geldt overigens voor veel reisverhalen die ik tegenkom op het net. Verschil tussen een verhaal over de States en over andere, wat meer exotische landen, is dat de ervaringen uit de eerstgenoemde wat minder interessant kunnen zijn voor andere lezers. Je leest bijvoorbeeld wel eens verhalen waarin een bezoek aan de lokale markt wordt beschreven. Het Amerikaans equivalent (een mall) is als gegeven al meteen een stuk minder spannend. Toch staat ook dat soort stukjes er kort tussen, gewoon omdat het onderdeel is geweest van onze ervaringen daar.


Dag 2 Reis Denver - Moab UT
	De eerste dag wordt een drukke: zo moeten we de auto ophalen, een halve kampeeruitzet aanschaffen (de andere helft hebben we bij ons) en ook nog eventjes naar een andere staat rijden. Bij Enterprise, het autoverhuurbedrijf, halen we ons scheurijzer op; een oerburgerlijke en gloednieuwe Ford Focus. De donkerrode bolide heeft slechts 150 mijl op de teller en heeft bijna net zoveel cupholders. Hoewel ik in 2001 al een paar duizend mijl met een automaat heb gereden is het wel weer even wennen. Dankzij het anticipatievermogen van de overige weggebruikers overleven we de eerste 500 meter.....uit automatisme stamp ik namelijk de hele tijd de verkeerde pedalen in. Reflexen zijn handig, maar niet als het de verkeerde zijn. Met onze tickets mochten we 60 kg per persoon meenemen; een gewicht dat we normaal gesproken hooguit voor de helft zouden benutten. Maar goed, je bent Hollander of je bent het niet; dus we nemen zoveel mogelijk kampeerspulletjes mee. Zo slepen we onder andere onze tent, grondzeil, self inflating matjes (lekker efficient: een tas met lucht 8000 kilometer mee laten vliegen) en een bos rotspennen de oceaan over. Voor de rest zoeken we in Denver een Walmart waar we de gastankjes en dergelijke aanschaffen. Ook slaan we veel blikjes en droog eten in: we gaan in hartje zomer door de woestijn reizen en zodra de airco uitstaat stijgt de temperatuur in de auto al snel tot 50°C-60°C. De US lijkt een land met een perfecte infrastructuur en om de mijl een Mall, maar wij gaan nou net naar het deel waar het niet zo is. We moeten dus wat voorraad hebben. En dan: de interstate op! Het oosten van Colorado lijkt op de graanstaten van het midwesten: Vlak. Denver ligt in het midden van de staat en meteen vanaf de buitenwijken beginnen de Rocky Mountains. Ineens rijd je in de bergen in. Als we Utah inrijden veranderen die groene bergen al snel in rood zandsteen, iets wat we de komende weken bijna permanent als uitzicht zullen hebben. In Moab zoeken we onze camping (Kane Springs Campground), die helaas blijkt te bestaan uit een veld zonder enige voorziening (zoals een toilet van enige aard) en alleen één camper waar een maffe permanente bewoner zich de hele avond letterlijk ligt af te rukken (helaas persoonlijk mogen aanschouwen). Om hier, mijlen van de bewoonde wereld, in een tentje te liggen met z'n tweeën is ons toch een beetje te link. De volgende morgen smeren we hem dan ook maar.	Check out our brand new ride!

		Op weg!


Dag 3 Arches NP
	Het lijkt zonde om met een hoogtepunt te beginnen, maar planningstechnisch komt het gewoon zo uit. Als eerste bezoeken we Arches National Park, een magisch stuk van de wereld waar de grootste concentratie natuurlijke zandstenen bogen te vinden is. In 2001 was dit al mijn favoriet, eigenlijk wel net zo mooi als de Grand Canyon (heiligschennis, ik weet het, maar gewoon waar). Een bezoek aan Utah beperkt zich voor de meeste toeristen tot Bryce en Zion, maar in mijn nederige opinie hoort een bezoek aan Arches hoog in de top 3 van essentiële things to see. We kopen een National Parks Pass, waarmee we een jaar lang gratis toegang tot alle National Parks krijgen. De kaart kost $50, toegang tot Arches alleen zou al $20 zijn (prijs 2010: $80)!

	Arches is een relatief rustig park, waarschijnlijk grotendeels vanwege de onhandige ligging voor reizigers met beperkte vakantietijd. Geen files van wandelaars, geen shuttlebusjes, maar wel urenlange en adembenemende hikes waarbij je hooguit een paar medegeluksvogels tegenkomt. Het hart van het park wordt gevormd door de zogenoemde Devils Garden (zie de foto hierboven). De naam heeft te maken met alle rotsvinnen: van bovenaf lijkt het net alsof de duivel de boel heeft aangeharkt tot de rode steenwoestijn die het is. Door de Garden loopt een trail van een kilometer of 8, wat mij betreft is een bezoek aan Arches onvolledig als je die trail niet gelopen hebt! Wij vonden het het mooist om de lusvormige trail tegen de klok in te lopen; je begint in gewoon landschap, dat langzaam steeds buitenaardser wordt. Uiteindelijk klauter je tussen alle rotsvinnen door en zit je een paar uur in een surrealistische omgeving die ik met woorden helaas nooit recht zal kunnen doen. Heel bijzonder om er zo middenin te kunnen staan. Onderdeel van de Devils Garden trail zijn een paar van de meest bijzondere arches van het park: de Landscape Arch (de langste overspanning ter wereld) en de Double O Arch (twee arches boven elkaar). Het bordje "caution primitive trail - difficult hiking" doet volgens mij veel mensen omkeren en zorgt ervoor dat je landschappen van wereldniveau helemaal privé kunt beleven. Een tweede must see is natuurlijk de Delicate Arch. Dit symbool van de staat Utah is een arch die als een soort lus helemaal alleen op het randje van een afgrond staat. Het is bijna niet voor te stellen dat hij zo natuurlijk ontstaan is. De zonsondergang is erg mooi en wij vonden de trail nog goed te doen na een dag flink hiken. Neem wel een hoofdlampje mee voor de terugweg; het wordt snel donker en slickrock kan tricky zijn als je niet ziet waar je loopt.
	De mooiste trails in Arches:
	1 Devils Garden + Primitive Loop Trail (4 uur), neem veel water mee. 2 Delicate Arch (2 uur, plus tijd om van het uitzicht te genieten), rond zonsondergang erg mooi/druk. 3 Windows Section: Double Arch, Turret Arch, The Spectacles (1-2 uur), leuk om "tussendoor" nog even te lopen.
	Kaart van het park	Double O Arch	Leonard bovenop de Double O Arch	Landscape Arch	Delicate Arch
	's Avonds zoeken we afgepeigerd en heeel stoffig een nieuwe camping. We komen uit bij de Moab Valley RV Park, een onwaarschijnlijk en bijna pathologisch nette campsite, waar de beheerder 's ochtends zelfs het grind waar je je tentje op zet in mooie baantjes komt harken. We gaan voor 't avondeten naar de Mac, waar ineens allerlei auto's omheen sjezen met jongens die uit de ramen hangen en die naar elkaar schreeuwen. 2 minuten later komt er ook een politieauto het parkeerterrein op en als we weer naar huis willen gaan zien we waarom. De eerste auto, achtervolgd door de tweede, heeft onze prachtige Focus geramd! En niet zomaar op een plaats: net achter het voorwiel.. Zo goed en zo kwaad als het gaat hobbelen we stapvoets terug naar de camping, het voorwiel en/of de bevestiging is door de aanrijding verbogen. Als je de schade van buitenaf ziet (zie foto) zou je het niet zeggen, maar met deze auto kunnen we geen mijl meer veilig rijden. De teller geeft 600 mijl aan....
	Ons campingplekje	Klein deukje, grote gevolgen.	Zelfs de agenten hebben business cards..	Devils Garden trail	Devils Garden trail


Dag 5 Arches NP, Dead Horse Point State Park
	's Ochtends bezoeken we nog de Windows section in Arches. Het hoogtepunt wat mij betreft is de Double Arch, een soort siamese tweeling-arch. Het ontstaan van de arches is ook een interessant verhaal: door erosie in parallelle scheuren in de slickrock bodem ontstaan lange, hoge stenen vinnen zoals in Devils Garden. Op zwakke plekken schuren die vinnen door wind en regen plaatselijk door en krijg je gaten in de zijkant: een arch. In het park zelf zijn kennelijk rond de 5000 van dit soort gaten te vinden, de een wat fotogenieker dan de andere. Een belangrijk thema dat door heel Arches terug komt is de illustere "cryptobiotic crust". Dat klinkt een beetje vaag en dat is het ook (vinden wij iig). Door het hele park zijn gedeeltes van de bodem te zien die zijn bedekt met een soort zwart-groen beslag. Het lijkt net een gratin-laagje, afgezien van het kleurtje dan. Het schijnt een soort samenspel van bacterien, korstmossen en andere kwetsbare plantjes te zijn waar wij als lompe toeristen met olifantenpoten vooral niet overheen moeten gaan trappelen! De plaatjes die dit verbieden cq een beroep doen op je goede burgerlijke fatsoen zijn overal te vinden en helaas nogal kinderachtig.
	Don't Bust the Crust!	Schema van het ontstaan van de arches: slickrock en erosie gaan kennelijk goed samen:).	Hier komen dus al die mooie kleurtjes van Bryce, Zion en Arches vandaan!
	's Middags gaan we naar Dead Horse Point State Park. Het er naar toerijden is bijzonder: het ene moment rijd je door een saaie en eindeloze grasvlakte, het andere moment houdt de wereld ineens op en staar je in een afgrond van een kilometer diep die tot aan de horizon reikt. Achter de naam van het park schuilt een mooi verhaal: het hoge gedeelte van het park is een soort schiereiland omgeven door een grote afgrond. Op dit schiereiland werden vroeger mustangs gehouden en getemd; de wilde paarden die niet geschikt bleken liet men er achter. Volgens de legende is op een gegeven moment zo'n groep paarden gestorven van de dorst, terwijl ze de Colorado River in de verte al die tijd konden zien liggen (zie de foto). DHP State Park is een prachtig en uniek park en perfect te combineren met een bezoek aan Arches/Canyonlands NP.
	Zo lijkt er niets aan de hand...	En zo staar je in de afgrond.	Idem	Locatie van DHP


Canyonlands NP, reis Torrey UT
	We zeggen de camping gedag en rijden naar Canyonlands NP. Het is een gigantisch park, bestaande uit 3 grote gedeeltes. De 2 meest zuidelijke (The Maze en The Needles) zijn niet zo heel erg toegankelijk als je geen 4WD hebt. We kiezen ervoor om alleen het meest noordelijke deel te bezoeken: Island in the Sky. Ja, in de US weten ze hoe ze mooie namen moeten verzinnen :). In dit gedeelte van het park heb je een hele harde toplaag (kalk), daaronder 800m zachte steen, dan weer een harde laag en vervolgens weer zacht gesteente tot aan de Green River. Door erosie slijt de zachte steen weg, maar de harde laag blijft langer intact. Het zorgt voor een landschap op 3 niveaus, met telkens afgronden van honderden meters steil naar beneden ertussen in de vorm van fractals. Het lijkt net een soort gigantisch keukentrapje.
	Kaart van Canyonlands NP Kaart van Island in the Sky, The Needles & The Maze. Trails en Overlook points:
	1 Mesa Arch (30 min). Na Arches is de boog zelf niet meer zo bijzonder, maar het panorama is dat zeker wel!	Green River overlook	Close up
	2 Upheaval Dome, 1st en 2nd overlook (2 uur). Heel interessant, ook het geologische achtergrondverhaal.
	3 Green River Overlook (met auto bereikbaar), erg mooi om te zien.	Mesa Arch	Upheaval Dome
	4 Whale Rock (1,5 uur), slachtoffer van inflatie: wel mooi maar vergeleken bij de rest niet zo bijzonder.
	Canyonlands is een mooi park, maar eigenlijk moet je hier een week voor uittrekken om het echt te kunnen exploreren. En een 4WD dus. Wij hebben het rond 5 uur wel gezien en stappen in onze gele racebanaan om naar Torrey te sjezen, een dorpje vlak bij Capitol Reef NP. Onderweg, in de buurt van Hanksville, zien we prachtige landschappen, waaronder een rots die in de onweerswolken met zon ertussendoor bijna wel een kathedraal lijkt. Ook staat er een hotel te koop, omgeven door 30 mijl uitgestorven woestijn in alle richtingen. De gedachte daar te moeten wonen doet ons als rechtgeaarde Nederlander, die gewend is aan een iets hogere bevolkingsdichtheid, stevig rillen. De camping in Torrey (camping Sandcreek RV) is lekker open en de sanitaire voorzieningen redelijk. Vergeleken bij Moab is het vrij frisjes en erg winderig; de rotspennen komen van pas.


Dag 7 Capitol Reef, reis Panguitch UT
	Capitol Reef is een langgerekt park van bijna 100 mijl bij ongeveer 20-30 en bestaat hoofdzakelijk uit de Waterpocket Fold. Vanuit de lucht ziet het eruit als allemaal parallelle banen van verschillende soorten rots die tegen elkaar aan liggen als een soort doorsnede van bodemlagen. Hier worden we ook voor het eerst serieus gewaarschuwd voor flashfloods: na een regenbui kan een weg die door een canyon loopt ineens veranderen in de rivierbedding van een nieuwe woeste stroom regenwater. Met jou op de bodem dus. Het lijkt ons allemaal een beetje overdreven, maar later in onze reis (zie dag 17 - Antelope Canyon) horen we verhalen waardoor we ineens de waarschuwingen wat serieuzer gaan nemen. We rijden eerst in het noordelijke deel van het park helemaal naar het begin van de Golden Throne trail. De weg gaat door een smalle en redelijk diepe canyon, de eerste keer dat we er zo met de auto doorheen kunnen rijden. De trail zelf valt een beetje tegen, al is de Golden Throne zelf wel leuk om te zien. Op weg er naar toe zien we onder andere de Egyptian Temple (mooi). We weten niet echt heel goed waar we nou precies nog naar toe moeten rijden of hiken om de mooiste stukjes te zien. We lopen (dan maar) de Hickman Bridge trail, die toch wel best mooi blijkt te zijn.			Trail naar Golden Throne
	Plattegrond van Capitol Reef NP Trails en lookout points:
	1 Golden Trone (2-3 uur); de autorit er naar toe is sowieso al de moeite waard.	Golden Throne	Egyptian Temple	Burr Trail
	2 Hickman Bridge (2 uur)
	De zuidelijke helft van de Waterpocket Fold is niet toegankelijk vanuit het hoofdgedeelte, hiervoor moet je bij het stadje Boulder aan de 12 naar het oosten afslaan; de Burr trail. Het is een mooie weg maar het wordt een beetje laat en we draaien halverwege om. Immers, we moeten nog helemaal door naar Bryce Canyon NP. We proberen eerst nog even een van de campsites van de Forest Service, net ten westen van de ingang van Bryce. Het ziet er niet zo gezellig uit en we rijden nog een paar mijl verder. Daar komen we bij Red Canyon RV, nog steeds aan de 12. De site wordt gerund door een veel te dikke Amerikaan die heel aardig en relaxt is.


Dag 8 Bryce Canyon NP

	Bryce Canyon is onze eerste kennismaking met grote hordes medetoeristen tijdens deze vakantie. Het reisschema van veel van onze medetoeristen ziet er ongeveer als volgt uit: LA - Las Vegas - Grand Canyon South Rim - Bryce - eventueel Zion - terug naar LA of San Francisco. Op die bestemmingen moet je dus rekenen op een overload aan RV's, dikbuikige pensionado's met foute hoedjes op en luid gekakel van hun gepermanente en geverfde eega's, die met nasale stem bij elke rots "Charleee, would you just look at how beautiful this all is!!" uitblaten, met nadruk op elk woord. Wat in Zion al is gebeurd staat volgens de folders die we lezen ook in Bryce te gebeuren: een 100% shuttle systeem. Hierbij laat iedereen verplicht de auto of RV (Recreational Vehicle) bij de ingang staan en reist met een soort supersized golfkarretjes van belangrijk punt naar belangrijk punt. Daar sta je dus vervolgens ook meteen met z'n 300en. Weg eigen initiatief en weg rustig genieten van prachtige natuur.. Maar, zo ver is het in 2004 nog niet.
	Bryce is de plek waar een aantal lagen roze, oranje, geel en wit zandsteen aan de oppervlakte komt. De erosie heeft in een aantal zwakke plekken via kriskras kanaaltjes groeven van soms wel een paar meter diep uitgesleten, waardoor ontelbare gestreepte pilaren overbleven in gigantische kommen: de Hoodoo's. Het lijkt wel een andere planeet.		Ontstaan van Hoodoo's
	Plattegrond van Bryce Canyon NP. Plattegrond van de amphitheaters. Trails en lookout points:
	1 Peekaboo Loop Trail (3 uur, begint vanaf Bryce Point), mooi zicht op de arena's. Heel prettig: op deze trail heb je een beetje privacy.	Peekaboo Loop Trail	Sunset Point
	2 Sunset Point, via Wall Street en de Navajo Loop trail naar de Queens Garden trail naar Sunrise Point (2-3 uur). Prachtig, unieke uitzichten, maar reken op file-lopen in het begin...
	3 Swamp Canyon naar Bryce Point (6 uur, 20km). Veel Hoodoo's zie je hier niet, maar de Hat Shop op het einde is bijzonder en de afwezigheid van de meute is priceless.	Hat Shop	Natural Bridge
	4 De lookout points richting het zuiden: Yovimpa, Natural Bridge etc. Allemaal de moeite waard, de trip tot het einde en terug kun je goed in 2 uur doen.
	De eerste dag lopen we de Peekaboo loop trail en nemen we ruim de tijd op Bryce Point en Sunset Point. Er zijn die dag een paar flinke onweersbuien, gelukkig pas net als we weer naar boven geklommen zijn. Bliksem is juist bij canyonranden extra gevaarlijk (ook vrij logisch natuurlijk). 's Avonds eten we in de Hungry Coyote in Tropic; wel gezellig en typisch Amerikaans, maar niet echt waar voor je dollars.


Dag 9 Bryce Canyon NP
	De tweede dag beginnen we bij Sunset Point en lopen we op een overvolle trail tussen de hoodoo´s door richting Wall Street. Hier staat ook de boom die wel vaker op foto´s te zien is; tussen 2 rechte steile muren staat 1 boom die zich niets aantrekt van de levenloze steenwoestijn om hem heen. We lopen even wat harder door en aan het eind van de Navajo Loop trail zijn we de meeste mensen kwijt. Na de middag gaan we met de auto nog de hoofdweg helemaal af naar Yovimpa Point en stoppen ook kort even bij de tussenliggende punten. Wel mooi, maar het is niet nodig er heel veel tijd aan te besteden. Terug op de camping heeft de baas een verrassing voor ons: zijn cabins staan leeg, dus wat hem betreft mogen we daar wel logeren! Daar zijn we wel heel erg blij mee, want het is heel erg vochtig buiten. We bedanken hem met een grote puntzak drop die we eigenlijk voor onszelf hadden meegenomen. Een dag later brengt hij de halve zak terug met de mededeling dat het te lekker is en dat hij zich tegen zichzelf wil beschermen. Yeah right.. Als we eens goed kijken zien we dat hij alle zoete dropjes eruit heeft gepikt en de andere waarschijnlijk niet zo lekker vond..:)
	Onze campingbaas	Cabin


Dag 10 Zion Canyon NP
	Op weg naar Zion krijgen we nog de schrik van ons leven: 40 meter voor de auto rent ineens een hert de weg over. We rijden 50 mijl per uur en ik kan het dier niet meer ontwijken. Met de rechterkant van de neus raken we hem aan zijn achterpoot, op zich klinkt en voelt het meer op een soort schampaanrijding. De bumper is ook niet beschadigd. Als we daarna langs de weg zoeken of hij weg is kunnen lopen of dat hij ernstig gewond is zie ik 100 meter verder terug dan waar ik me de aanrijding herinner wel een dood hert langs de weg liggen, maar dan al met vliegen en al erop. Hoewel dit waarschijnlijk een ander (arm) dier is geweest heb ik de rest van de dag een behoorlijke mineurstemming. Zion is een van drukkere parken van de US en dat merk je meteen. De toegangsweg vanaf het oosten loopt door een tunnel en hier voor staat ook meteen een vette file. De shuttlebusjes zorgen er inderdaad voor dat niet iedereen met de RV door het park gaat crossen. Echter, zoals ik al bij dag 8 vertelde voelt het voor ons alsof we in een of ander pretpark terecht zijn gekomen. Als we op de kaart kijken zien we de Hidden Canyon trail, een redelijk pittige trail. Mensen met hoogtevrees hebben het zwaar op deze trail, maar het uitzicht is het waard. De trail stopt bij het begin van de canyon zelf, ik vond het best mooi om nog even een stuk door te lopen. Aanrader!
	Riverside Walk	Checkerboard mesa	Plattegrond van Zion Canyon NP Trails en bezienswaardigheden:
			1 Temple of Sinawava en Riverside Walk (1 uur tot aan de rivier en terug), Eén woord: DRUK!! Neem waterschoenen mee, om makkelijk de rivier in te kunnen lopen.
			2 Hidden Canyon Trail (3 uur, eventueel langer als je de canyon zelf in gaat), neem genoeg water mee.
	Hidden Canyon	Patriarchs	3 Checkerboard Mesa (met de auto te bereiken), onwaarschijnlijk regelmatig gegroefde mesa aan de Zion-Mount Carmel Highway.
			4 Court of the Patriarchs (shuttle)


Dag 11 Reis Las Vegas NE
	's Ochtends ontruimen we onze cabin, zeggen onze vriendelijke gezette campingbaas gedag en rijden richting Las Vegas. Onderweg rijden we Zion nog even via de Kolob Canyon ingang binnen. Het is bewolkt en druilerig dus wat we vanuit de auto zien is mooi, maar omdat we al een paar prachtige parken gezien hebben is de lat wat hoger komen te liggen. De trails die vanaf het midden van het Kolob-gedeelte beginnen klinken geweldig, maar zijn erg lang. We hebben na gisteren ook even niet zo veel zin om te gaan bikkelen met het hiken, dus nadat we tot het Kolob Canyons Viewpoint zijn gereden draaien we weer om en vervolgen we onze reis naar Las Vegas. De interstate van het westen van Utah richting Las Vegas kronkelt zich door landschappen die zo mooi zijn dat we meerdere malen bijna de vangrail inrijden omdat ik zo graag wil genieten van al het moois buiten.

	We hebben geboekt in het Stratosphere Hotel via www.travelworm.com. Bij het hotel hoort de toren die het hotel de naam geeft: een betonnen spike van 300m hoog, met op de top een achtbaan, de X-scream en de Bigshot. De X-scream is een rail met een karretje erop waar 30 man in zitten. De rail schuift over het randje van de toren heen en ineens glijdt het karretje naar beneden, zodat je heel even het gevoel krijgt dat je van de toren afvalt. De bigshot is wat mij betreft een must voor Vegas-bezoekers: met je rug tegen de spike van de toren zit je te wachten totdat je omhoog geschoten wordt. Het wachten is nog het ergste; als het dan eenmaal zover is schiet je met een kracht van 4G in totaal 70 meter omhoog, hoog boven de stad. Geweldig, vooral 's nachts. Deze attractie is ook vaker op Discovery Channel en aanverwanten te zien. De achtbaan daarentegen is nogal tam, het ziet er qua adrenalineniveau een beetje uit als de rups op de kermis. Het kaartje kun je denk ik beter besteden aan een 2e keer Bigshot!
	Plattegrond The Strip
	Op weg naar Vegas	Stratosphere	Bigshot in actie	X-Scream	Las Vegas Blvd aka The Strip


Dag 12 Las Vegas NE

	Zodra je in Vegas in de buitenlucht komt smelt je zowat. Overdag wordt het hier makkelijk 45°C, 's avonds en 's nachts koelt het ook vaker niet zo heel erg veel af. Alle gebouwen hebben permanent de airco op maximum staan, zodat je de hitte nog eens extra voelt als je dan weer naar buiten gaat. Las Vegas is wat casino's betreft in 2 gebieden verdeeld: je hebt het oudere gedeelte, met het overdekte Fremont Street als centrum. De echt bekende casino's, die ook vaker in films langskomen, vind je aan the Strip. Dit is een lang stuk van Las Vegas Boulevard waar de Echt wanstaltige casino's te vinden zijn. Mijn personal over-the-top favorite: The Venetian. Hier hebben ze indoor een stuk venetiaanse kanalen nagemaakt compleet met gondels en nepblauwe lucht. Eromheen liggen (vooral dure en luxe) winkels, er lopen verder allerlei nep-italianen rond in renaissance kostuums die "o sole mio" zingen en waar je dan mee op de foto kunt. Venetië is in het echt al vreselijk toeristisch, maar dit slaat alles. Must See casino's: Stratosphere (tower access), The Venetian (winkelgedeelte), Luxor, MGM Grand (winkel en restaurantgedeelte), Treasure Island (piratenshow buiten), Excalibur (het all you can eat buffet voor $14), Caesar's Palace, New York New York en natuurlijk the Bellagio (fonteinshow).
	Luxor	Treasure Island	The Venetian	Excalibur	Bellagio	MGM Grand	MGM Grand
	Las Vegas is voor de USA een echte vrijplaats, een plek waar alles kan en mag. Gokken en prostitutie, in de rest van de USA vaak streng verboden, zijn hier overal en altijd aanwezig. Op straat staan om de paar meter kastjes met stapels gratis folders van prostituees en aan alle palen, hekken en andere structuren op ooghoogte zijn kleinere "visitekaartjes" van escorts bevestigd. Verder staan dag en nacht honderden mensen in de vreselijke hitte met diezelfde foldertjes op de arm. Ze rollen er eentje op en net voordat je langsloopt slaan ze met die rol op hun arm. De nog niet geconditioneerde toerist zal omkijken en voor je het weet hebben ze het blaadje al in je handen gepropt. Loop je hand in hand met je vrouw of vriendin? Maakt niet uit, elke (mannelijke) toerist is een potentiële klant/sexual pervert. De casino's zijn 24 uur per dag open, ze hebben geen ramen of klokken of andere tekens waaraan je kunt herkennen hoe laat het is en ze zijn als een labyrint ontworpen; dit alles om je binnen te houden als je eenmaal door de deur gekomen bent. De dure casino's hebben vaak ook speciale looptunnels naar hun buurcasino's toe voorzien van airco en rolbanden; natuurlijk kom je dan vervolgens midden in het gokgedeelte van het volgende casino uit. Het alternatief is echter de gigantische afstanden tussen de eveneens gigantische hotels af te leggen in die vreselijke hitte buiten. Maar ook in supermarkten, drogisten en andere "normale" commerciële panden staan minstens fruitautomaten. Dat is ook de reden waarom ik Las Vegas elke keer na 2 dagen zat ben. Alles draait hier om geld, daar kijkt vast niemand van op. Maar in Vegas is geld de énige reden dat een miljoen mensen vrijwillig in het midden van de zinderend hete woestijn woont; hierdoor doet het allemaal een beetje agressief en naar aan. Het lijkt wel alsof er slechts 2 soorten mensen in Vegas zijn: toeristen met geld enerzijds, mensen die tot alles bereid zijn om dat geld af te nemen anderzijds.


Dag 14 Reis Jacob Lake AZ, Grand Canyon North Rim
	Helaas moeten we onze hotelkamer weer opgeven; vannacht is het weer tijd om te kamperen, hiep hoi! We hebben eerst nog wat uurtjes in de stad dus we lopen nog maar een rondje. Een van de handige dingen aan Las Vegas is dat je er goed souvenirs kunt kopen. Persoonlijk vind ik de originele craps dobbelstenen erg mooi, alleen moet je heel goed zoeken voordat je echte hebt gevonden. De ideale plek om dit soort authentieke zaken te kopen, onder andere ook speelkaarten die echt zijn gebruikt in casino's, is de Bonanza Gift & Souvenir Shop , 2440 Las Vegas Blvd South. Ook leuk om vanuit Vegas te ondernemen is een ritje naar Hoover Dam (http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoover_Dam) of het boeken van een vlucht over de Grand Canyon.
	Winkelreclame Vegas Stijl	Lake Mead, het stuwmeer van Hoover Dam	De Forest Ranger met z'n corny anekdotes.
	's Middags vertrekken we richting de Grand Canyon, North Rim. Het is nogal wiedes dat een canyon 2 kanten heeft. Echter, de canyon is dusdanig breed over zo'n grote lengte, dat de meest dichtbijzijnde brug over de canyon meer dan 100 mijl naar het oosten ligt! De randen hebben, mede door die afstand, een heel verschillend karakter. Bijna iedereen heeft maar tijd voor 1 kant en aangezien de south rim wat fotogenieker is, gaat 90% dus dáár naartoe. Ik had in 2001 de north rim al bezocht en na onze ervaringen met de drukte in Zion en Bryce willen we de rust van de north rim zeker niet missen. We rijden naar Jacob Lake, waar we onze camping hebben geboekt (Jacob Lake RV Park). Bij de campings in het park zelf moet je een half jaar van tevoren al reserveren, zoals in veel van de bekendere National Parks. Buiten de parken slapen betekent meestal dat je meer voorzieningen voor je geld krijgt en het vaak ook rustiger is. Nu betekent het echter ook dat we 45 mijl van de rand afzitten; best wel een afstandje. Een van de rangers van de Forest Service gaat alle campinggasten af om ze uit te nodigen voor wat verhalen bij een kampvuur later die avond. Eerst lijkt het nog alsof hij een act opvoert en het ranger verhaal uit zijn Amerikaanse duim gezogen heeft, maar zijn anekdotes zijn lekker overdreven en leuk om te horen, dus het maakt ons niet zo veel uit. Het Kaibab plateau ligt op bijna 3000 meter en daarom is het 's nachts behoorlijk koud. Als je bedenkt dat we vanochtend nog in 45°C rondliepen en nu op de camping bijna vorst hebben, is het denk ik niet zo vreemd dat we even moeten wennen.


Dag 15 Grand Canyon North Rim
	Er zijn natuurlijk meerdere manieren om van het natuurgeweld te genieten. Zo kun je met de auto alle lookoutpoints af en heb je daarna ongetwijfeld goed kunnen genieten van bijna alles wat de North Rim te bieden heeft. Maar, wat mij betreft heb je de canyon niet écht gezien zolang je er niet in bent afgedaald. Vanaf North is het moeilijker om tot aan de rivier te komen; de horizontale afstand is een stuk groter net als het hoogteverschil tussen rim en rivier. Wel krijg je de kans om vrij rustig te lopen, al zijn de ezels met de bekende dikke/luie toeristen erop ook op deze trail vertegenwoordigd. Een prachtig punt om de zonsondergang te zien is Bright Angel Point. Als we vanaf daar de 45 mijl terugrijden naar de camping, zien we in het donker wel 30 herten naast of op de weg. Gelukkig kunnen we ze deze keer wel ontwijken...
	Plattegrond van de Grand Canyon North Rim Plattegrond van de Grand Canyon area Trails en Lookout points:
		North Kaibab trail
	1 North Kaibab trail. Vanaf de North Rim is dit de trail naar de Colorado river, oftewel de bodem van de canyon. Het begin is erg steil en je kunt beter niet tussen 10.00 en 14.00 weer terugklimmen vanwege de hitte. Een mooi omkeerpunt is Roaring Springs (6-8 uur) of Supai tunnel (3 uur). Neem veel water mee! Als je tot de rivier wilt lopen en je hebt geen kampeervergunning, is de south rim een betere plek om de canyon in te gaan.	Supai Tunnel	Bright Angel Point	Bright Angel Point
	2 Bright Angel Point. Prachtig uitzicht, vooral bij zonsondergang! Tip: klim helemaal tot op het topje van de rots.	Cape Royal		Walhalla Point
	3 Walhalla Overlook en Cape Royal. Ook een erg mooi uitzicht, al zie je het centrum van de Grand Canyon niet zo goed. De weg er naar toe is vrij bochtig en lang.	Cape Royal		Walhalla Point


Dag 16 Reis Page AZ, Horseshoe Bend
	De dag erop rijden we verder over het Kaibab plateau richting Page.
	Op weg naar Page	Vermillion Cliffs
	Eerst willen we een stop maken bij Vermillion Cliffs, maar helaas kunnen we het niet vinden. Waarschijnlijk ligt het veel verder van de grote wegen af, in een gebied dat te groot is om "even" te gaan uitkammen. We geven het op en rijden verder. In Page is het weer als vanouds heet en de tent opzetten gaat met wat zweetdruppeltjes gepaard. Page ligt aan Lake Powell (http://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Powell), een stuwmeer dat onder andere bekend staat om het watertoerisme. Het schijnt ontzettend mooi te zijn om met een bootje in je eentje door de steile kloven te dobberen, maar dat is niet de reden waarom we naar Page zijn gekomen. (Update: als we in 2010 vanuit California speciaal voor Page omrijden, hebben we ons ietsje beter voorbereid. Vermillion Cliffs ligt ten noorden van waar we eerder hebben gezocht. Zie hier voor foto's van de North Coyote Buttes en The Wave!). In de omgeving van Page zijn meerdere zogenaamde "slotcanyons" te vinden, hele diepe en smalle spleten die door extreme erosie gevormd zijn (zoals door flashfloods). De beroemdste is Antelope Canyon, de slotcanyon die we op dag 17 ook zullen bezoeken. Er zijn nog andere slotcanyons in de buurt, zoals Waterholes Canyon, Buckskin Gulch en Bullvalley Gorge, allen in de directe omgeving van Page. We hebben een redelijk strak reisschema, dus kiezen voor de meest beroemde en toegankelijke: Antelope Canyon. Aan de 89 ligt ongeveer 5 mijl ten zuiden van Page het begin van de trail naar Horseshoe Bend. Dit is een hoefijzervormige kronkel in de Colorado River, maar dan op een dusdanig grote schaal dat je mond ervan open valt. Na een kilometer of 2 door het losse zand sjokken kom je letterlijk op de rand van een afgrond aan en zie je de bochten in volle glorie. De diepte is plotseling en ongekend groot. Het is redelijk onbekend, dus lekker rustig; wederom een aanrader. (Nog een update: in 2010 is het gebied helaas een stuk bekender en dus drukker geworden... Zo gaat dat.)


Dag 17 Antelope Canyon
	In dit gedeelte van de US wonen veel Navajo indianen en ligt zelfs hun officieuze "staat": Navajo Nation. De Navajo's zijn zoals zoveel indianenvolken in de States een arm gedeelte van de bevolking en het werkloosheidscijfer is hoog. Dit is in sommige opzichten op een typisch Amerikaanse manier opgelost, namelijk met symptoombestrijding in plaats van de oorzaken van het probleem aanpakken. Zo bestaan er vaak bijzondere privileges voor de Navajo's, zoals het recht om als enigen buiten Nevada casino's te exploiteren. Ook het uitbaten van Antelope Canyon en Monument Valley is hier een voorbeeld van. Hoewel vooral Monument Valley qua bekendheid en culturele waarde met gemak een belangrijk National Park (staatsbezit dus) zou kunnen zijn, is het tot privé bezit van de Navajo indianen betiteld en deze buiten dat (begrijpelijk) best wel uit. Wel krijgen we het gevoel dat het misschien niet heel verantwoordelijk van de regering is om de Navajo's op deze manier af te schepen, in plaats van structurele verbeteringen in hun sociaal economische status als doel te hebben. In heel Page wordt je doodgegooid met tours naar Antelope Canyon. Je wordt dan opgehaald met een jeep en naar de canyon gebracht etc, maar je betaalt op deze manier geld voor iets dat je makkelijk zelf kunt doen. We zoeken een beetje en ten zuidoosten van Page zien we grote borden waar de richting op aangegeven staat. De canyon heeft 2 gedeelten: Upper en Lower. De Upper Antelope Canyon is breder, korter en bekender (dus drukker). We kiezen voor de Lower en nadat we 40 dollar hebben betaald neemt een van de jongens ons mee. Hij vertelt een paar dingen, gooit vanachter een nis wat zand omhoog voor de foto's van invallend licht en is dan ook weer snel uit de canyon verdwenen. Mij maakt het niets uit, ik mag beneden blijven zolang ik wil en aangezien ik nog nooit zoiets moois heb gezien is dat geweldig!
	De canyon vanaf de oppervlakte; niets bijzonders	Dit wel natuurlijk...	Of dit
	De canyon is ongeveer 15 meter diep, 400 meter lang en soms maar 60 centimeter breed. De wanden zijn grillig en alle lagen van de rood-gele zandsteen zijn door de erosie zichtbaar geworden als ontelbare golfjes. Ik schiet binnen 45 minuten 4 rolletjes vol en nog heb ik het gevoel dat ik de buitenaardse schoonheid niet voldoende vastgelegd heb. Wel zijn we eigenlijk op het verkeerde tijdstip van de dag gekomen: voor de lower is het volgens mij het beste om vroeg te komen (rond 8-9 uur) en dan te blijven tot de zon hoog staat. De namiddag kan natuurlijk ook; de kleuren zijn dan beduidend mooier en zachter dan midden op de dag. Een aantal jaar geleden zijn nog ongeveer 10 bezoekers verongelukt toen de canyon werd overspoeld door een flashflood van een onweersbui vele mijlen verderop. De canyon bestaat natuurlijk niet voor niets; het regenwater uit een relatief groot gebied stroomt allemaal door de canyon naar Lake Powell. 2 uur nadat we uit de canyon zijn vertrokken wordt Page overvallen door keihard onweer dat een half uur aanhoudt. We slikken even en zijn blij dat wij er al uit waren.. Update: in 2010 hebben we naast een herbezoek aan de Lower Antelope Canyon, ook een tour naar de Upper genomen. Hoe mooi de Upper ook is; wie slechts gelegenheid heeft om een van de twee te bezoeken, raad ik nadrukkelijk de Lower aan: rustiger, goedkoper, mooier en je mag er langer blijven!


Dag 19 Canyon de Chelly National Monument, reis Sun Valley AZ
	Canyon de Chelly (spreek uit "canyon duh sjee") is een handvormige canyon die al vele honderden jaren wordt bevolkt door indianen. Zelfs nu wordt er nog op (relatief) authentieke wijze geleefd. Op de bodem is het klimaat gunstiger dan op de randen erboven en door de rivier is landbouw goed mogelijk. Een historisch feit dat onlosmakelijk met de canyon verbonden is, is de slachting die in 1804 door Mexicaanse troepen is aangericht onder de bewoners van de canyon. Deze troepen kwamen de militia van New Mexico te hulp; tegen wie de Navajo een soort guerilla oorlog voerden met de Canyon de Chelly als uitvalsbasis. Deze Mexicaanse troepen dreven de bewoners, waaronder veel vrouwen en kinderen, steeds dieper de canyon in tot in de zijtak "Canyon del Muerto". De indianen verschansten zich in een grot 20 meter boven de bodem van de canyon, waarop de Mexicanen de kogels van hun musketten tegen het plafond van de grot lieten kaatsen en zo de verdedigers alsnog konden raken. De kogelgaten in het dak van de grot en botten van de gestorven indianen zijn nog te zien in de grot die sindsdien Massacre Cave heet. Ook hier kun je voor $50 pp een tour nemen waarbij je in de laadbak van een 4WD door de canyon gereden wordt en de hele dag gratis watermeloen mag eten. Na Monument Valley en Antelope Canyon hebben we het wel een beetje gehad met de commerciële initiatieven van de Navajo´s die er vaak op neer komen dat je veel betaalt voor iets dat eigenlijk al bij de toegangsprijs inbegrepen had moeten zijn. Mocht iemand de tour hebben gedaan en blijken we iets unieks te hebben gemist, dan hoor ik het graag! Langs de rand van de Canyon lopen 2 wegen met vele lookoutpoints, die een mooi beeld geven van hoe de canyon eruit ziet. Bij White House mag je dan als enige plek wél de canyon in en dat doen we dan ook. Het is een mooie ervaring om een idee te krijgen van het leven daar en het is een prachtige omgeving. Het White House zelf komt helaas pas in de middag in de zon te liggen en is daarvoor helaas wat moeilijk mooi te fotograferen.
	Plattegrond van Canyon de Chelly Trails en Lookout Points:
	1 White House Trail (2-3 uur). Goede gelegenheid om de canyon in te gaan, zeker als je de tour niet neemt.	White House	Spider Rock Overlook
	2 Spider Rock Overlook (met de auto bereikbaar). Bijzonder uitzicht, niet overslaan!
	3 Guided Tour door de Canyon. Geen eigen ervaring hiermee, dagvullend programma voor ongeveer $50 pp.	Zicht vanaf de canyonrand
	Een van de lookout points is Spider Rock, een rotsnaald van tientallen meters hoog die op een open plek in de canyon staat. Het lijkt bijna wel alsof het met opzet ontworpen is als een plein met een soort obelisk in het midden. Het topje van de Spider Rock is wit, hier ontleent het ook haar naam aan. Vroeger maakten de indianen die in de canyon woonden hun kinderen namelijk wijs dat boven op de Spider Rock een grote spin woonde die de ondeugende kinderen ontvoerde en bovenop de rots opat. Het witte topje van de rots waren dan ook de kinderbotjes die als restjes overbleven; een soort lugubere versie van zwarte piet die stoute kinderen in de zak stopt. In de namiddag vertrekken we naar Petrified Forest, een stuk meer naar het zuidwesten aan de I40. Anne moet dringend wat op internet opzoeken en in de buurt van Sun Valley vinden we in een vergane glorie mall een oude trage pc die voor veel te veel dollars veel te weinig internet biedt. Maar ja, we moeten wel. We vinden dat we wel een motel verdiend hebben en stoppen bij het Painted Desert Inn. Er liggen dooie torretjes op de lakens maar verder ziet het er wel acceptabel uit. Het motel wordt gerund door een soort Eric Stoltz (acteur uit oa Pulp Fiction) die ik vraag of ik ergens nog bier kan kopen. Spontaan geeft hij me wat van z'n eigen voorraad en biedt me meteen ook een joint aan (waarschijnlijk omdat ik uit Nederland kom), die ik overigens afsla.


Dag 20 Petrified Forest NP, Grand Canyon South Rim
	Petrified Forest is het oudste National Park van de USA. In de omgeving is veel, je raadt het al, versteend hout te vinden en dat werd door ondernemende locals in het begin van de 20e eeuw dusdanig snel geplunderd dat de overheid het gebied wilde beschermen. Dat beschermen neemt men érg serieus, in ieder geval in woord en waarschijnlijk ook in daad. Bij de ingang vraagt de ranger expliciet of je van plan bent om hout te gaan stelen (duh) en je krijgt overal flyers waar op staat hoe ontzettend verboden het is om hout mee te nemen en waar je je criminele medetoerist aan kunt geven. Naast versteende boomstammen omvat het park ook de Painted Desert. Door verschillende ertsen in de bodem hebben veel heuvels een soort rugbytrui aan met strepen in bijna bizarre kleuren; van oranje-rood tot geel, paars, blauw-grijs of wit. We vinden het heel erg mooi om te zien, maar wederom is dit voornamelijk een auto-park. Je rijdt vrolijk de lookout points af, staat overal even 10 minuten te kijken tot er niets anders op zit om maar weer verder te rijden. Je kunt natuurlijk wel de woestijn in hiken (alleen met een officiële gids) en dus op die manier wat meer met de omgeving interacteren. Helaas hebben we niet zo heel erg lang, dus we kiezen voor de snellere versie.
	Petrified Wood	Lekker Amerikaans en patroniserend	De achterkant	Mooie route
	In bijna elk National Park is wel een restje van een oude beschaving of een pioniersnederzetting te vinden. Soms gaat het om indrukwekkende complexen of tot de verbeelding sprekende symbolen van belangrijke tijdperken. Vaak krijgen wij persoonlijk echter de indruk dat er vaak iets historisch wordt bewaard en aangeprezen, om maar íets tentoon te kunnen stellen. Vooral de native-american (voor de niet politiek correcte Europeaan: indiaanse) resten worden nogal opgehemeld, terwijl wij ons vaak afvragen wat er nou zo ontzettend interessant aan is. In Nederland staat natuurlijk ook om elk Hunebed een hek, maar dit is toch allemaal wat minder wereldschokkend vinden wij. Meestal valt het gewoon wat in het niet, als je het vergelijkt met de unieke omgeving (qua natuur/landschap) waar het in staat.
	Plattegrond van Petrified Forest NP Lookout points/korte hikes: (eigenlijk zijn ze allemaal bijna even interessant)
	1 Giant Logs: korte wandeling door, wat anders ook, versteende houtblokken.		Crystal Forest	Blue Mesa
	2 Crystal Forest: De houtblokken liggen als oranje suikerklontjes in het landschap verspreid.
	3 Blue Mesa: maanlandschap
	4 Chinde Point: korte wandeling, mooi om het verschil met bijvoorbeeld Blue Mesa te zien		Chinde Point: Painted Desert	Giant Logs
	5 Agate Bridge: versteende boomstam waar de grond onderuit gespoeld is: voilà een brug. Jammer dat ze er beton onder hebben moeten gieten om te voorkomen dat hij niet instort; het verknoeit het brug-idee een beetje
	Met gevangenissen als Guantanamo Bay in het achterhoofd houden we ons maar netjes aan alle regels en verboden (natuurlijk ook vanwege het behoud van het park..). Bij de uitgang van het park zou, zoals op meerdere plekken aangegeven, je auto wel eens doorzocht kunnen worden. De soep wordt ook hier lang niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend en we mogen gewoon doorrijden. Niet alleen in het park zelf is petrified wood te vinden; in de hele regio kun je het gewoon van de grond oprapen of kopen. Een paar kilometer buiten het park rijden we langs een verlaten tankstation annex autokerkhof annex petrified wood shop. We stoppen er voornamelijk om foto's te maken van de prachtige verroeste wrakken, maar als we een berg slijpafval vinden met allerlei brokken petrified wood ertussen, stoppen we snel onze zakken vol.

	Grand Canyon South Rim Het is pas een uur of 2 en we besluiten om snel naar de Grand Canyon South Rim te rijden. Het is best een afstandje, meer dan 300 km, maar rond 5 uur komen we ter plekke aan. Wie het stuk over de North Rim heeft gelezen, weet al wat over de verschillen tussen beide randen. De North Rim is kaal en puur, met een paar lodges en vrij weinig campers en bussen vol toeristen. De South Rim daarentegen is een chaos! Het lijkt af en toe net of je in de Efteling bent in het hoogseizoen. Maar, het moet gezegd, het uitzicht verklaart alles: het is ook 3 keer zo indrukwekkend vanaf de zuidkant. Dit geldt zeker in de namiddag, als je de zon in de rug hebt en de canyon een warme gloed krijgt. Ook vanaf de South Rim is het natuurlijk mogelijk om naar beneden te hiken; het is zelfs makkelijker dan vanaf de noordkant. De Colorado river op de bodem ligt, onder andere, minder ver vanaf de rand in horizontale en verticale zin. In de canyon is het kamperen zeer strikt gereguleerd. Om te mogen kamperen is een permit nodig die je vele maanden van tevoren moet aanvragen (in 2004 was het 6 maanden). Langs de trails zijn diverse kampeermogelijkheden voor mensen die in meerdere dagen door de canyon willen trekken, Phantom Ranch is de grote kampeerplaats naast de rivier. Om van de ene naar de andere rim te hiken is het veilig om er vanuit te gaan dat je meer dan 1 dag nodig hebt. Vanaf de randen schijnt een bus hikers vervolgens weer terug te brengen naar hun eigen rand, al kun je natuurlijk altijd ook zelf weer terugklauteren door de canyon. Zelf zijn we vanaf de zuidkant niet de canyon ingehiked, maar we hebben ons laten vertellen dat het mogelijk is om in 1 dag naar Phantom Ranch en weer terug te lopen (!). In dat geval heb je dus geen permit nodig.
	Plattegrond Grand Canyon South Rim Lookout Points en Trails
	1 Alle lookout points rond het Grand Canyon dorp zijn weergaloos en makkelijk in een paar uur te belopen (inclusief bewondertijd:)). Met naam: Yavapai Point, Mather Point, Hopi Point. Vanaf de oostelijke points is de zonsondergang heel erg mooi!! Zorg er wel voor dat je op tijd een zitplek hebt, het wordt er nogal snel druk..
	2 Ten oosten van het dorp ligt een afgelegen lookout point dat vooral bij zonsopgang en ondergang erg mooi schijnt te zijn.
	3 Bright Angel trail: de trail om naar Phantom Ranch te kunnen hiken. Neem meerdere liters water mee, voor overnachtingen is een permit nodig.
	We eten in het Grand Canyon dorp. Hoewel we de South Rim zeker niet hadden willen missen, zijn we ook heel blij dat we de North Rim hebben gezien; door de giga-drukte is genieten van een van de mooiste landschappen ter wereld soms lastig. In Flagstaff slapen we in een ontzettend smerig motel, met bossen haar van de vorige bewoners nog in het bed en dezelfde bossen haar in het doucheputje. Tja, hadden we maar wat beter moeten kijken voordat we de kamer namen...


Sedona, Phoenix, overnachting Casagrande AZ
	Het spijt ons niet dat we uit dit motel weg mogen. De volgende halte is Sedona, een stadje halverwege de weg Flagstaff-Phoenix. Volgens diverse reisgidsen is het er relaxt, is de omgeving mooi en heeft het stadje een bijzondere "vibe" door alle vortexes die ze daar schijnen te hebben. Het wordt omschreven als een centrum van New-Age energie, een kunstenaarsstadje, een mooi rustpunt in de reis, etc. Wat een vortex in deze context nou precies is hebben we nooit begrepen, maar Sedona heeft er dus kennelijk een hoop. Ter plekke aangekomen vinden we het eigenlijk allemaal niet zo bijzonder. In plaats van vortexes (of is het vortices?) vinden we vooral veel quasi artistieke souvenirwinkels in Sedona. Het geheel is vaak schaamteloos commercieel. In de prachtige omgeving kun je allerlei tours maken met jeepverhuurbedrijfjes, maar we hebben hier eigenlijk niet zo'n zin in. We vinden dat we na 2 uur wel genoeg van de vortexes hebben kunnen genieten en rijden maar gauw weer verder.
	Foldertje van een touraanbieder	De referenties zijn waarschijnlijk van toerisme-blaadjes - weinig betrouwbaar dus..	En nog even de concurrentie onderuit halen (die roze jeeps gebruikt) op basis van "onafhankelijk" onderzoek.	Waar zijn al die hordes Phoenix-bewoners nou?
	Helaas heeft Arizona deze dag niet zoveel inspiratievolle locaties voor ons in petto. Als we rond 2 uur 's middags aankomen in Phoenix, een stad van 1,3 miljoen, is er op zaterdagmiddag geen ene klap te doen. Misschien is het moeilijk voor te stellen, maar de straten zijn uitgestorven, midden in het centrum. Een groot verschil tussen Amerikaanse steden en Europese is dat in de eerstgenoemde Het Centrum meestal uit kantoorhoogbouw bestaat en de bijbehorende horeca. In het weekend is de activiteit dan natuurlijk bijna 0, hetgeen we dan ook aan den lijve ondervinden. Voor de zaterdagse winkeluitstapjes, zoals we die in Nederland kennen, gaat iedereen kennelijk naar de perifeer gelegen Malls. Uit arren moede en ook wel vanwege de grote hitte (40-45 graden) gaan we maar naar een bioscoop in het centrum (met airco dus:)). Na de motelervaring van de afgelopen nacht gaan we maar weer kamperen. Rond de camping schijnen wat criminelen op de vlucht te zijn voor de politie, dus we zien wat auto's met zwaailichten en sirene heen en weer rijden in de verte. Iedereen kent van de aardrijkskundeles vast nog het hoofdstuk over de woestijn: overdags is het bloedjeheet en 's nachts is het ontzettend koud. Nou, hier dus niet. De grond onder de tent is om 1 uur 's nachts nog steeds warmer dan dat ik zelf ben! Met slapen schiet het dus niet zo op, zelfs zonder buitentent.


Dag 22 Titan II Missile Museum, Pima Aerospace Museum, overnachting Deming NM
	Min of meer bij toeval zagen we dat een beetje ten zuiden van Tucson een uniek museum ligt: het Titan Missile Museum. Tijdens de koude oorlog stonden door de hele US (en de Sovjetunie) intercontinentale raketten opgesteld (Over de Titan II ICBM: http://en.wikipedia.org/wiki/Titan_II). Om de raketten te beschermen tegen een tegenaanval waren deze ondergronds gestationeerd in een ontzettend stevige betonnen silo. Bijna al deze silo's zijn óf ontmanteld en gesloopt, of nog steeds actief en dus afgeschermd voor publiek. Op éentje na dus: dit museum. De silo, de Titan II raket zelf (zonder atoomkop natuurlijk) en de commandobunker zijn nog in originele staat en te bezichtigen. Of je de koude oorlog nou interessant vindt of niet, het zien van zo'n doomsday-installatie in volle glorie is uniek en indrukwekkend. Leuk detail: de silodeur staat half opengeschoven en geblokkeerd, zodat de Amerikanen niet stiekem de atoomkop weer zouden kunnen monteren en zo weer een werkend massa-vernietigingswapen hebben. Met de geblokkeerde deur kan de raket natuurlijk niet opstijgen. Al denk ik persoonlijk niet dat het de machtsverhoudingen veel zou veranderen; één extra verouderd prut kernraketje erbij..
	De raket van bovenaf	vlnr: controle-kamer, toegangs-bunker en silo	Gang naar silo	Dikke kluisdeuren	Controlekamer	Controlekamer
	Om het dagje helemaal een militair tintje te geven rijden we een klein stukje verder naar het Pima Aerospace museum. Hier staan honderden voornamelijk Amerikaanse militaire en civiele vliegtuigen tentoongesteld, waaronder 3 B-52's, een stuk of 5 AirForce-One's (geen 747's helaas, meer de types uit de tijd van Kennedy) en bijna alle luchtmacht en marine types van de laatste 40 jaar. Het pronkstuk van het museum (en de reden dat ik er persé naar toe wilde) is de SR-71 Blackbird. Het was tot de jaren 90 nog een ultrageheim spionagevliegtuig, er zijn er maar 17 van gebouwd en het is al een dikke 30 jaar het snelste bemande vliegtuig ter wereld (Mach 3+, met de nadruk op de + :)).

	In de buurt van Tucson ligt verder ook nog AMARC, een stuk woestijn waar duizenden afgedankte vliegtuigen staan te wachten totdat ze weer nodig zijn, ze gestript worden voor reserveonderdelen, of tot ze gesloopt worden. De plaatjes van Google Earth spreken voor zich: het is een banaal gezicht om al die karkassen zo in de woestijn te zien staan. Je kunt een tour nemen over het terrein (wat we niet hebben gedaan). Om te voorkomen dat we weer in zo'n knakenmotel als bij Flagstaff terecht komen, nemen we nu maar een (duurder) motel van een bekende keten. Je betaalt inderdaad meer, maar dan weet je wel dat het schoon is.
	SR-71 Blackbird	Confirmed Kill beschildering op de splitter plate van een F-4C	Overzicht van de museum-inventaris	Overzicht van de museum-inventaris	Google Earth foto van AMARC	A-10 Thunderbolt II


Dag 23 White Sands National Monument, overnachting Socorro

	Deze ochtend zijn we beter uitgerust dan de twee ochtenden ervoor. Dat komt goed uit, want we moeten nog een best stukje door New Mexico rijden voor we in White Sands zijn. De instroom van Mexicanen in dit gebied, ongeveer 100 mijl van de grens met Mexico af) is goed te merken. De stadjes zijn onamerikaans arm, zelfs vergeleken bij de Navajotrailers die we in Arizona en Utah veel hebben gezien. Ergens op een provinciale weg is zelfs een roadblock van de Border Patrol, waar ze onze Nederlandse paspoorten achterdochtig bekijken en uiteindelijk gelukkig besluiten dat Netherlands niet in Mexico ligt. White Sands National Monument is maar een klein gedeelte van de gipswoestijn die in zuidelijk New Mexico ligt. Het overgrote deel hoort bij de White Sands Missile Range, waar raketten en vliegtuigen getest worden. En jawel hoor, alsof het nog bij onze vorige dag hoort zien we een F117 Nighthawk meerdere keren overvliegen. Normaal gesproken is het zand heel fijn en in allerlei mooie patronen en golfjes geblazen. Alleen, een uur voordat wij er zijn regent het er ontzettend hard (waarschijnlijk de hele jaarlijkse neerslag in 1 keer...) Hierdoor wordt het zand heel klonterig en zijn alle mooie oppervlaktegolfjes weg.. Omdat de kleur ook wat donkerder is geworden lijkt het ineens meer op duinzand, terwijl we ons al helemaal hadden verheugd op een prachtige witte vlakte. Gelukkig kunnen we nog wat mooie foto's maken van het water dat op de parkeerplaats blijft staan. De weg wordt met sneeuwschuivers regelmatig opnieuw geruimd, waardoor het net voelt alsof je door de bergen sneeuw rijdt. Heel raar en bijzonder. Om de een of andere reden mag je géén zand meenemen uit het park. Oké, als het om petrified wood gaat snap ik nog wel dat als iedereen een stukje mee gaat nemen er niets overblijft; het terechte cliché. Maar; geen zand meenemen uit de woestijn? Wat is het volgende: geen water meenemen uit de zee? We lappen dit lekker aan onze Meindls en smokkelen een klein handje zand mee naar buiten. Al was het alleen maar om het zand te kunnen voelen als het droog is....
	Plattegrond van White Sands National Monument Lookout Points:
	Tja, het is eigenlijk allemaal erg wit en erg zanderig (en erg mooi). Rijd in ieder geval door tot Heart of the Sands en loop een stuk, het is een uniek landschap om doorheen te sloffen.
	We rijden tegen de klok in om White Sands heen, terug naar de interstate. Niet de meest logische of korte weg, maar zo komen we redelijk dicht langs de Trinity site, de plek waar tijdens de tweede wereldoorlog het Manhattan Project plaatshad (ontwikkeling en test van de eerste atoombom: "the gadget"). We wisten al vantevoren dat je er maar 2 dagen per jaar echt naar toe kunt (ergens in april en oktober), maar we hebben geen haast en als je er langs rijdt heb je in ieder geval een beetje een idee van de omstandigheden. De overnachting is in een motel in Socorro, aan de interstate.


Dag 24 VLA, Albuquerque NM
	Onze reis beslaat 35 dagen, een tijd waarin een hoop kan gebeuren als je op reis bent. Denk maar aan dag 4... Maar nu komen we langzaamaan in een fase waarin we een hoop must-see dingen al gezien hebben en we ook een beetje meer vermoeid beginnen te raken. De extra dagen die we al de hele tijd open hielden voor eventuele extra activiteiten maken we in deze periode langzaam maar eens op door over de hele linie wat minder hard te gaan. De oplettende lezer heeft misschien al meegekregen dat we ineens veel meer in motels slapen en ook het aantal trails dat we in parken e.d. hiken is flink gedaald. Dat laatste komt natuurlijk ook omdat we de meest fysieke sights als eerste hadden gepland, ook achteraf gezien een verstandige keuze. We beginnen de dag met feest, want Anne is jarig! (compleet met ballonnen en kaarsjes in de ontbijt-bagel :)). Hierna rijden we westwaarts, richting de Very Large Array oftewel VLA. Het is niet echt een heel erg toeristische bestemming, maar het lijkt ons wel leuk om het decor van meerdere films eens in het echt te zien (in ieder geval "Contact" en "Independence Day") Het is een verzameling van 27 grote radiotelescopen die midden in de steppe van New Mexico staan. In tegenstelling tot wat door bovengenoemde films wordt gesuggereerd, wordt hiermee niet naar buitenaards leven gespeurd, maar worden foto's gemaakt van het heelal. Er is een leuk visitor centre met een klein museumpje ernaast (toegang gratis) en een van de telescopen is van dichtbij te bewonderen. Leuk voor een ochtendje.
	VLA	VLA	Over de opnames van "Contact"	Locatie v/d VLA
	's Middags vertrekken we naar Albuquerque. Op route 66 zoeken we een motel (jawel, alweer) en gaan we eens een keer níet naar de Starbucks, maar naar het Flying Star Café. Het restaurant The Frontier staat goed aangeschreven in de Lonely Planet, maar wij vinden de kwaliteit van het eten ver beneden de maat. 's Avonds mag Anne eindelijk legaal drinken en dat doet ze dan ook (1e drankje on the house). Er begint een of andere zatte barhanger tegen me aan te bomen op een heel vervelende manier, terwijl zelfs z'n vrouw zegt dat hij me met rust moet laten. Volgens mij trek je als Europeaan dat soort aandacht af en toe gewoon aan.


Dag 26 Chaco Culture NHP, reis Mesa Verde NP
	Het park draait, zoals de naam al zegt, om de ruines van de Chaco indianen. Veel van de archeologische indianenvondsten in Arizona, New Mexico en Colorado behoren tot de zogenaamde Pueblo indianen. De ruines zijn van wisselende interessantheid; van sommige "Houses" is vrij weinig over. Op andere plekken echter zijn minstens de fundamenten van grote woon en opslagcomplexen over. Het nadeel aan deze ruines, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de resten van de incacultuur in Peru, is dat er van de beschaving verder vrijwel niets gevonden is. Vrijwel alles wat over de manier van leven bekend is, is afgeleid van gevonden voorwerpen en logische deductie. Het is voor ons dus moeilijk om je er echt iets bij voor te stellen en op die manier blijven vooral de kleinere ruines niet echt veel meer dan slechts een hoop stenen. Wij zijn nou eenmaal geen archeologen, maar we kunnen ons voorstellen dat wie net iets meer kennis van zaken/affiniteit hiervoor heeft het erg interessant zal vinden.
	Hoe dan ook, een bezoek aan New Mexico of Arizona is wat mij betreft niet compleet zonder íets van oude indianenruïnes gezien te hebben. Om de trails naar Peñasco Blanco en Tsin Kletsin te kunnen lopen heb je een gratis permit nodig; meer een soort registratie om te kunnen controleren dat niet buiten de toegestane uren wordt gehiked en voor het geval dat bezoekers zich misdragen of verdwalen. In Chaco draait Alles om de illustere kiva's; de ronde structuren waarvan de fundamenten nog overal te zien zijn. Het woord komt uit het Hopi en betekent "ceremoniële kamer". Het waren belangrijke sociale verzamelpunten, evenals plekken waar de chaco indianen konden bidden en offeren voor het lukken van de oogst e.d. Men denkt dat er een plat dak op zat met een rookgat in het midden, zodat een chaco nederzetting er een beetje uit gezien moet hebben als een verzameling ingegraven plastic emmers met de deksels erop.
	Kaart Chaco Culture NHP Kaart omgeving Chaco Culture NHP	Pueblo Bonito	Pueblo Bonito - Artist impression
	1 Alle ruïnes langs de hoofdweg, vooral Pueblo Bonito en Chetro Ketl.	Bouwwijze
	2 Pueblo Alto Complex: Hike over het hoger gelegen plateau.
	In de loop van de middag vertrekken we over dezelfde hobbelige zandweg naar Mesa Verde NP. Hier hebben we al eerder andere (Amerikaanse) toeristen over horen vertellen in positieve zin, dus we zijn benieuwd. Op de bonnefooi gaan we naar de Morefield Campground, waar we snel terecht kunnen. Naast ons staat een binnententje zonder buitenzeil er overheen. Als vervolgens een flink noodweer losbarst proberen we als goede buren de boel nog een beetje af te dekken, maar het is al te laat. Een uurtje later komen de bewoonsters, een moeder met dochtertje, terug en zien hun hele inboedel inclusief slaapzakken en kleurboeken in de tent letterlijk ronddrijven.


Dag 27 Mesa Verde NP, reis Torres CO
	Vanaf de camping is het een wereldreis (van 28 km) om eindelijk bij de interessante stukken van Mesa Verde te komen. Een aantal jaar geleden zijn er nog hele flinke bosbranden in het gebied geweest. Persoonlijk vind ik de uitzichten over die kale heuvels vol luciferstokjes niet zo heel erg mooi. Nadeel van dat soort tweebaanswegen is dat ze erg kronkelig zijn en inhalen vaak moeilijk. Om die redenen gebeurt het vaak dat je je een uur of langer zit te verbijten achter een slome dikke camper. We maken eerst een stop bij het Far View Visitor Center. Als je een of meerdere van de grotere ruïnes wilt bezoeken moet je eerst hier een kaartje kopen ($5,50 voor 2 personen). Verder is er niet zo veel te beleven, dus het wordt een kort bezoekje. De rest van de dag bezoeken we het oostelijke deel van het park; de omweg voor het westelijk gelegen Long House vinden we net iets te lang. Om maar weer eens een bekend kritiekpuntje te noemen: de drukte. De standaardreactie van de National Park Service om hoge bezoekersaantallen te kunnen verwerken is (nogal begrijpelijk) het vergroten van de afstand tussen de meute en de bijzondere sights. Voor mij persoonlijk geldt dan ook dat ik achteraf de intiemere, kleinschalige parken mooier en meer bijzonder vond dan de grote publiekstrekkers.
	Plattegrond Mesa Verde NP Trails en Lookout Points:	Cliff Palace
	1 Cliff Palace: In groepen te bezoeken onder begeleiding van een ranger. Nadeel: een hoog handje-vasthoud-gehalte. Onze ranger vindt zichzelf vooral erg grappig, maar z'n verhaal is wel een mooie aanvulling op de imposante ruïnes. Samen met Long House en Balcony house is Cliff Palace alleen maar op met een guided tour bezoeken.	Cliff Palace van boven gezien
	2 Long House, Balcony House: De andere grote "huizen". Met name Long House ligt een heel stuk uit de richting, maar daarom ook een stuk rustiger dan de anderen. De guided tour door Long House schijnt vrij goed te zijn.	Guided tour
	3 Spruce canyon trail	Square Tower overlook
	4 Square Tower Overlook
	Het verhaal bij de Houses spreekt op een aantal punten erg tot de verbeelding; de mensen woonden in grote groepen van 100-200 man in de canyons. Hun landerijen lagen tientallen meters hoger, op de bovenkant van het plateau. Elke morgen klauterden de bewoners via ladders en stenen trappen naar de bovenkant om het land te bebouwen. Als je de guided tours neemt naar de grote ruïnes toe is de kans groot dat je gedeeltelijk over een van die weggetjes gaat. Mensen met hoogtevrees krijgen het misschien nog moeilijk... Ik weet het niet zeker, maar de naam Mesa Verde (= groene tafel) komt vast van de akkertjes die op de vlaktes aan de rand van de canyon lagen. Aan het einde van de dag hebben we genoeg kapotte huizen gezien en nemen we de 160 dwars door Colorado. Een mooie weg, die na alle woestijn en rode zandsteen van de afgelopen weken heel bijzonder aandoet. We rijden namelijk dwars door de naaldbossen, over hoge bergen en langs bergrivieren. We zoeken een leuke camping in de buurt van Torres, waar we in het rivierslib op de oever ons tentje opzetten.
	Americana:


Dag 28 Colorado Springs, reis Glendo State Park WY
	- Paardenranch, Wyoming
	Misschien ligt het aan mij, maar waarschijnlijk vindt elke kampeerder het vreselijk om te moeten afbreken en inpakken terwijl het regent. Zoals ik al zei, we stonden in het zwarte rivierslib. De regen helpt natuurlijk niet en we moeten ons best doen om niet als zwarte moddermannetjes de auto in te moeten, maar een warm ontbijtje bij de lokale Burger King maakt veel goed. We rijden door richting Colorado Springs, een stad ten zuiden van Denver waar ik in 2001 ook al eens ben geweest. Voor wie op zoek is naar een speciaal boek in het engels: in Colorado Springs is de grootste en meest complete 2e hands boekenwinkel die ik ooit heb gezien: the Book Broker. Het is als 5 De Slegte's aan elkaar. Ik heb er boeken gevonden waar ik al 10 jaar naar op zoek was..voor we het weten zijn we er een paar uurtjes aan 't struinen. Internet is natuurlijk een manier om nog veel beter te kunnen zoeken; alle tweedehands boeken van de wereld komen zo binnen je bereik. Toch heeft het echte zoeken tussen rijen en rijen boeken iets, wat je vanachter je schermpje thuis mist.
	Colorado Springs	Colorado Springs
	De rest van de dag gaat op aan reizen: we willen naar Yellowstone, een park dat in de noordoosthoek van Wyoming ligt (de aangrenzende staat). Wyoming stylet zichzelf als dé cowboystaat; er is in ieder geval genoeg grasveld om veel vee kwijt te kunnen! Het lijkt nog het meeste op de Windows XP achtergrond: het waait er te hard voor bomen en voor de rest zijn er alleen maar groene heuvels en strakblauwe luchten. Nogmaals, na 3,5 week woestijn is dit ook weer es wat anders. We stoppen in de buurt van Cheyenne nog bij een grote paardenranch annex feestzaal: de Terry Bison Ranch. Het is een prachtige warme avond en alle schuren en paardenstallen passen perfect in het mentale plaatje dat we ons van Wyoming aan het vormen zijn. Helaas is Wyoming wel wat leger dan wat we tot nu toe gewend waren. Dat betekent in ons geval dat het vrij lastig is om een geschikte slaapplaats te vinden. Uiteindelijk komen we veel te laat in Glendo State Park terecht, waar we bij het licht van de koplampen onze tent de grond in rammen. Weer komen de rotspennen van pas: de wind is heeel krachtig. In ieder geval krijgt de buitentent goed de kans om te drogen :).
	Wyoming
	Tijdens het opzetten horen we ineens een raar geratel naast ons: in het licht van onze maglites zien we een (ratel?)slang op 4 meter van mijn voeten de bosjes in kruipen. Anne schrikt hier nogal van (ik ook natuurlijk, maar net iets minder) en sluit zich meteen in de auto op, met de bedoeling hier ook te gaan slapen. Helaas ben ik niet gemaakt om lekker in een auto te kunnen slapen, dus na 15 minuten hard proberen roep ik f* it en besluit toch maar het tentje op te zetten. We komen er zonder slangenbeten vanaf, maar we horen in onze gedachten wel de hele nacht lang vanalles om de tent heen ritselen (ook door het constante gehuil van de wind).


Dag 29 Reis Yellowstone NP
	's Ochtends blijkt de camping wel heel erg basic te zijn (niet zoals onze eerste nacht in Kane Springs Campground, maar toch), iets wat voor bijna alle campings in National of State Parks geldt. Meer dan een dump toilet (een gat in de grond met een huisje eromheen) is er meestal niet. Ons ontbijt bestaat, zoals wel meer kampeerochtenden, uit een kleffe bosbessenbagel met jam cq pindakaas. Heeeeerlijk;) In ons wegenboek, de essentiële Rand McNally, staan de meeste staten op 1 pagina afgedrukt, zo ongeveer A3 formaat. Lijkt heel groot, maar als je het over een gigantische lap grond als Wyoming hebt dan valt dat best tegen. Hoewel we intussen al bijna 10.000 kilometer hebben gereden in de afgelopen 29 dagen, verkijken we ons toch een beetje over hoe ver het nou helemaal van zuid Colorado (dag 28) naar noordwest Wyoming is. We zijn uiteindelijk bijna de hele dag bezig om in de buurt van Yellowstone te komen. Nou rijden we niet de godganse dag; in Cody maken we nog een stop bij een grote winkel vol antiek, kitsch, opgezette dieren en souvenirs. Dit heeft een reden; vanaf Arizona hebben we onze zinnen gezet op (een speciale uitvoering van) koelkastmagneten in de vorm van de staten. Deze uitvoering is heel lastig te vinden, dus we stoppen op de meest onwaarschijnlijke plekken om onder het stof in de rekken te zoeken naar verborgen schatten. De eigenaar van de winkel lijkt vrij aardig. De eerste vraag die men je telkens stelt nadat ze je accentje hebben gehoord is natuurlijk; "waar kom je vandaan", of zelfs "komen jullie uit Duitsland?". Vanaf dat moment volgt het gesprek meestal bepaalde patronen: of het gaat vanaf dan over politiek en Dubya, of het gaat over Amsterdam (waar ze dan ooit wel eens zijn geweest, of ze kennen iemand die etc.), de tulips, de wooden shoes, het red light district, de hashbars, kortom alle clichés. Ook in dit geval stelt de eigenaar, Bernard Quintiliani, ons niet teleur. Maar, al gauw begint hij over de luie, apathische en drugsgebruikende Amerikaanse jeugd en vindt hij het feit dat wij twee deze reis maken bewijs dat wij níet naar de verdoemenis zullen gaan, in tegenstelling tot diezelfde Amerikaanse jongeren. Beetje raar verhaal, maar hij is zo op dreef dat we maar instemmend knikken.
	Daarna blijkt hij de hele wereld afgestruind te hebben, van de Alpen tot Afrika, om allerlei groot wild te schieten en op te zetten. Hij vindt het nogal goed van zichzelf dat hij kennelijk allerlei beren, herten, olifanten, vossen, zebra's en helaas nog veel meer prachtigs aan flarden heeft geknald. Hij neemt ons mee naar de opslagruimte van de winkel waar inderdaad allerlei opgezette (grote) dieren staan. Voor diegenen die de film "Falling Down" kennen; zo voelt dit ook een beetje. We krijgen er nogal een naar gevoel bij. Hij geeft ons nog een paar vergeelde ansichtkaarten met foto's uit een museum van opgezette dieren dat hij ooit had ingericht in net-niet-echte opstellingen. Eenmaal terug in de auto kijken we elkaar aan en zijn het er over eens dat dit het meest vreemde en ongemakkelijke hoofdstukje uit onze reis is geweest.. We wisten altijd al dat jagen in de U.S. heel normaal is, maar deze meneer moet zelfs naar lokale maatstaven een beetje overdreven enthousiast zijn.		The man himself	Your friendly neighborhood taxidermist

			Ansichtkaarten van het museum - gezellig..
	We juichen te vroeg als we rond 4 uur bij Yellowstone aankomen; er staat een korte file voor de ingang en de meest dichtbijzijnde camping (Fishing Bridge) ligt nog altijd op 45 minuten rijden. Ons humeur wordt niet beter als dat er eentje voor uitsluitend "hard-sided" kampeerders blijkt te zijn: vanwege de beren mag je er niet staan als je slaapplaats zijwanden heeft die door beren kapotgescheurd kunnen worden. Geen tentjes of vouwwagens dus. We kunnen ons goed voorstellen dat het vervelend is als bruintje de beer 's nachts besluit om bij je te komen liggen. We blijken naar Grant village te moeten rijden, vanaf de oostelijke ingang is dat nogal een eindje; zie de kaart. Net als in Mesa Verder zit er veel traag verkeer op de bochtige wegen, dus inhalen is er niet bij. Na een uurtje tandenknarsen komen we aan en zowaar, de plek die ons in Fishing Bridge Campsite beloofd was, is nog vrij!
		ons steriele kampeerplekje	De Regels
	De camping heeft wel een telefoonboek aan regels, de een wat logischer dan de andere. Zo wordt het voorgesteld alsof je midden tussen de beren zult slapen en moet je om te voorkomen dat ze daadwerkelijk aan je rits komen krabbelen allerlei rare maatregelen nemen. Zo mag je geen kleren met mensengeur in de tent hebben liggen, wat in zou houden dat je zowat naakt je tent in moet?! Gelukkig mag je zelf wél in de tent liggen, hoewel niets meer naar mensen ruikt dan....mensen. We horen later dat het nog nooit is gebeurd dat een beer daadwerkelijk de camping opgewandeld is. Maar, zoals de baliemiep zegt: "If you don't do this, a bear might notice it, but a ranger definitely will and will fine you $50 or more". We willen eigenlijk liever geen aandacht van beide partijen en houden ons netjes aan de regels. In tegenstelling tot Yellowstone zijn er in sommige andere parken wel degelijk beren, bijvoorbeeld Sequoia NP of Yosemite NP! Het lijkt dus verstandig om je maar zoveel mogelijk aan de (strenge) regels te houden, al lijken ze in sommige gevallen lichtelijk overdreven.. Onze eerste nacht wordt een koude!! Het wordt 3° 's nachts, nogal een verschil bij de 30° die het bij Tucson om middernacht nog steeds was..


Dag 30 Yellowstone NP
	We bibberen ons tentje uit en maken, nog steeds rillend, ontbijt met overheerlijke instant cappuccino (niet te zuipen, maar Anne moet haar cafeïneverslaving ergens mee voeden).
	Kaart van Yellowstone National Park Bezienswaardigheden:		Black Sand Basin	Grand Prismatic Spring
	1 Old Faithful, Black Sand Basin, Biscuit Basin, Grand Prismatic Spring. Al deze geisers en poelen liggen direct aan de hoofdweg en zijn binnen een paar uur goed te bezoeken.		Biscuit Basin	Biscuit Basin
	2 Mammoth Hot Springs: bronnen in een prachtig surrealistisch maanlandschap.		Overgang van maanlandschap naar "gewone" wereld	Mammoth Hot Springs; inactief gedeelte
	3 Grand Canyon of the Yellowstone. Vergeleken met De Grand Canyon is het maar een prutsravijntje, maar de waterval is zeker fotogeniek. Hou rekening met een hoog Japannergehalte.		Mammoth Hot Springs	Grand Canyon of the Yellowstone
	Yellowstone ligt in de noordoosthoek van Wyoming, met kleine stukjes in Idaho en Montana. Dwars door het park loopt de Continental Divide, een breuklijn die er voor zorgt dat de bodem in Yellowstone vol met geisers, bronnen en poelen zit. Grofweg is het park in 4 gebieden te verdelen: het geiser gedeelte, het canyon gedeelte, het hot springs gedeelte en het meren gedeelte. De eerste dag bezoeken we het geiser gedeelte van Yellowstone, onze eerste stop is meteen de wereldberoemde "Old Faithful", de meest bekende geiser die Yellowstone rijk is. Het is niet de hoogste of grootste geiser ter wereld, maar het is wel een van de meest regelmatige (vandaar dus ook de naam). Om de 80 minuten spuwt hij gigantische hoeveelheden water wel 60 meter hoog. Het jammere is alleen dat er zo'n ontstellende meute mensen elke keer op afkomt, dat er een ware tribune omheen gebouwd is.
	Old Faithful	Niet bepaald intiem allemaal
	In de directe omgeving bevinden zich een hoop poelen, waar continu, naar eieren stinkend water uit omhoog borrelt. De mooiste en grootste zijn bijvoorbeeld de Grand Prismatic Spring en de Excelsior Spring. Ook de poelen van het Biscuit Basin en het Black Sand Basin zijn erg mooi om te zien, vooral ook omdat je er veel dichter bij kunt komen dan de Grand Prismatic Spring. Het water zit vol met allerlei metalen die allemaal felle kleuren achterlaten op de randen van de poel. De poelen zelf zijn onwaarschijnlijk blauw en als het niet zo zou stinken zou je bijna geneigd zijn om je heerlijk in het warme water te laten zakken... toch maar niet... Er staan overal ook bordjes die waarschuwen dat je zomaar door de toplaag van de grond heen zou kunnen zakken als je niet netjes op de paadjes blijft. 's Avonds is onze tent niet door beren aangevallen, ondanks alle naar mensen ruikende kleren en slaapzakken..


Dag 33 Reis Loveland CO
	Het is intussen tijd geworden voor de laatste etappes van onze tour de Rockies, dus 's ochtends pakken we de boel weer op en verlaten via de zuidingang het park. Je rijdt dan door Grand Teton National Park, een park dat ook ontzettend mooi schijnt te zijn. Maar, helaas, na 33 dagen begint de tijd te dringen en moeten we doorrijden. De rest van de dag gaat op aan het door Wyoming heen sjezen. We stoppen nog bij een verlaten pompstation om foto's te maken, Anne kijkt voor de grap nog even of ze een mooie tweedehands auto kan vinden en we verbazen ons in het zuidelijke deel van de staat nogmaals erover dat het zo ontstellend leeg is. Je gaat je bijna afvragen wat het verband is tussen de wind en de totale afwezigheid van bomen: ofwel het waait zo hard omdat er geen bomen zijn, ofwel er zijn geen bomen omdat ze het zo zwaar hebben met al die wind. Feit is dat langs flinke stukken snelweg rare plank-constructies staan als een soort windbreker.
	Kijken kijken niet kopen	Gas Station	Compleet met hartje
	We halen het die dag tot Loveland in Colorado, waar we onze laatste tent-overnachting hebben. De camping is zo mogelijk nog meer neurotisch gereguleerd dan die in Moab, iets waar vooral de vaste gasten tegen ons over klagen. Wij zijn echter blij dat we 1) niet meer bevriezen, 2) niet meer opgevreten kunnen worden door beren en 3) hoe neurotisch deze camping ook is, op een camping staan met minder regels dan die in Yellowstone. Omdat we bijna weggaan sorteren we onze boedel in twee groepen: meenemen naar huis of hier achterlaten. Een hoop spullen, zoals de kampeerspullen die we ter plekke hebben aangeschaft, zijn zgan maar te groot om mee te nemen. We bieden ze aan onze buren aan, die ons meteen een ander verschil tussen Amerikanen en Nederlanders demonstreren. Onze opvouwbare campingstoeltjes willen ze nog wel hebben, maar voor zoiets als een prachtige kunstof afwasbak halen ze toch wel hun neus op. Een Nederlander zou waarschijnlijk hebben gedacht: gratis is gratis. Er zit niets anders op dan de overgebleven spullen de container in te flikkeren.


Epiloog

	De USA is een land dat je ligt of niet. Met het woord "land" bedoel ik het geheel van de bewoners, de mentaliteit en de samenleving. Ook al staat het je niet aan, een bezoek aan het "gebied" en de hierboven beschreven parken zou ik er niet voor laten. Misschien hebben Amerikanen vaak heel andere meningen op sociaal, politiek en religieus gebied dan wat we in Nederland/Europa gewend zijn en zou je je er absoluut niet thuis voelen, toch is dit land een prachtige reisbestemming. Je kunt altijd nog van binnen denken: gelukkig woon ik hier niet. Wij persoonlijk staan relatief positief tegenover de Amerikaanse samenleving, zij het wat minder op politiek vlak. Op de een of andere manier voelen we ook dat het een bijzonder iets moet zijn om Amerikaans burger te zijn. Schijnbaar elke rechtgeaarde Amerikaan ziet zichzelf voortdurend als inwoner van het meest democratische, door God uitverkoren, meest vrije land vol mogelijkheden voor wie dapper of gemotiveerd genoeg is om er voor te gaan. Europa, oftewel "the old world" is een continent vol verwende, socialistische luilakken en het zal (zeker volgens de republikeinen) slecht met ons aflopen. Op zijn minst lopen we in hun ogen behoorlijk achter in politiek en maatschappelijk opzicht op the good old USA. Dat zijn wij in ieder geval niet met ze eens, maar een bezoek aan het land heeft ons wel beter doen begrijpen waarom Amerikanen "ons" en zichzelf zo zien. Zet daar de in Europa heersende vooroordelen over de USA tegenover en je hebt het recept voor onbegrip, terwijl er meteen ook zoveel overeenkomsten zijn. De waarheid, in onze ogen, ligt waarschijnlijk mooi in het midden. But, don't take my word for it; go check it out for yourself!


Dag 25 Albuquerque NM, reis Chaco Culture NP
	Het oude centrum ligt een stukje buiten het huidige centrum. Het bestaat uit een paar blokken, die een leuke en intieme sfeer uitademen. Wel stikt het er van de dure en kitscherige souvenir winkeltjes, die het geheel een beetje een nep-uitstraling geven. In Spaans cq Zuid-Amerikaanse stijl is er een soort Plaza de Armas, waar een groepje oude mannetjes naar eigen zeggen de hele zomer lang overdag op een bankje zit. Ze noemen zichzelf de Apostles (omdat ze altijd tegenover de kerk zitten) en het is zo gezellig dat we meer dan een uur met ze staan te kletsen. Rond de middag zeggen we Albuquerque gedag en vertrekken naar Chaco Culture National Park. De laatste 30-40 kilometer bestaan uit een keiharde hobbelige zandweg. De camping van het park zelf is vrij basic (geen RV hookups), maar goedkoop en er is gelukkig plek.
	Route 66 door Albuquerque heen.	Centrale plein van Old Town	Eén van de apostelen


Dag 34 Denver CO
	Deze en de volgende dag besteden we in Denver. Denver is een prettige stad, met een centrum dat bijna Europees aandoet. Vergeleken bij Phoenix is downtown ontzettend op voetgangers gericht (bijzonder in de U.S.!) en zijn midden in het zakencentrum nog "gewone" winkels te vinden. Misschien komt dit verschil wel door het feit dat Denver veel geleidelijker is ontstaan en gegroeid is dan Phoenix. Denver is nog steeds niet te vergelijken met archetypische metropolen als Chicago of New York, maar wij vinden dat hier een heel prettige sfeer hangt. Omdat campings in downtown Denver nogal dun gezaaid zijn nemen we maar weer een kamertje in de Days Inn. Hoewel we hier 5 weken geleden nog waren, voelt het als een totaal ander leven aan.
	Straatbeeld	Lekker op een bankje in de zon	Schakers in een parkje




Dag 1	Reis Schiphol - Denver CO	Dag 19	Canyon de Chelly NM, reis Sun Valley AZ
Dag 2	Reis Denver - Moab UT	Dag 20	Petrified Forest NP, Grand Canyon South Rim
Dag 3	Arches NP	Dag 21	Sedona, Phoenix, overnachting Casagrande AZ
Dag 4	Onvoorziene omstandigheden...	Dag 22	Titan II Missile Museum, Pima Aerospace Museum
Dag 5	Arches NP, Dead Horse Point State Park	Dag 23	White Sands NM, overnachting Socorro
Dag 6	Canyonlands NP, reis Torrey UT	Dag 24	VLA, Albuquerque NM
Dag 7	Capitol Reef, reis Panguitch UT	Dag 25	Albuquerque NM, reis Chaco Culture NP
Dag 8	Bryce Canyon NP	Dag 26	Chaco Culture NP, reis Mesa Verde NP
Dag 9	Bryce Canyon NP	Dag 27	Mesa Verde NP, reis Torres CO
Dag 10	Zion Canyon NP	Dag 28	Colorado Springs, reis Glendo State Park WY
Dag 11	Reis Las Vegas NE	Dag 29	Reis Yellowstone NP
Dag 12	Las Vegas NE	Dag 30	Yellowstone NP
Dag 13	Las Vegas NE	Dag 31	Yellowstone NP
Dag 14	Reis Jacob Lake AZ, Grand Canyon North Rim	Dag 32	Yellowstone NP
Dag 15	Grand Canyon North Rim	Dag 33	Reis Loveland CO
Dag 16	Reis Page AZ	Dag 34	Denver CO
Dag 17	Antelope Canyon	Dag 35	Denver CO, reis naar Schiphol
Dag 18	Monument Valley UT, reis Canyon de Chelly


Dag 1 Reis Schiphol - Denver CO
	De Atlantische oversteek heeft een beetje een naar geurtje, op de heenreis zit Anne helaas op een stoel waar iemand recent nog overheen heeft gekotst. Niet echt prettig om daar 9 uur in te zitten, maar we slaan ons er doorheen. De inflight movies zijn een beetje slecht, maar gelukkig komen de groene immigration en witte customs formulieren langs en we hebben weer wat te doen! In Denver hebben we een kamertje in de Days Inn geboekt waar we na een lange dag heerlijk crashen.


Dag 4 Onvoorziene omstandigheden...
		Dag 4 begint met het gevecht om een nieuwe auto los te peuteren. Je moet natuurlijk eerst het nationale nummer van het verhuurbedrijf bellen en met een hoop wachten en doorverbindingen krijgen we uiteindelijk de filiaalmanager van de dichtstbijzijnde Enterprise-vestiging aan de lijn. In Colorado... Maar goed, na een paar uur wachten komt de takelwagen. Ik ga mee en zit vervolgens 5 uur naar zijn republikeinse pro-Bush praat te luisteren. Wel een aardige vent op zich hoor, al ga ik maar niet inhoudelijk in op wat mijn persoonlijke gedachten over dubya zijn. De auto die me wordt aangeboden is wel een stuk aantrekkelijker dan de Focus: een kanariegele Pontiac Sunfire. Na een lange dag rijden en gereden worden kom ik met de nieuwe heilige koe weer aan op ons kraakheldere campinkje. In Moab is het overigens heet en plakkerig en stikt het 's avonds van de muggen. DEET is geen overbodige luxe, tenzij je vanaf 19:30 al in de (bloedhete) tent wilt zitten uit lijfsbehoud.


Dag 13 Las Vegas NE
	Tja, Las Vegas valt al snel in herhaling. Zoals elk casino er vanbinnen uiteindelijk hetzelfde uit ziet, zo gebeurt op deze dag ook niet heel veel nieuws. Het all-you-can-eat buffet in Excalibur is een aanrader. Terwijl onze afritsbroeken op knappen staan rijden we terug over the Strip.


Dag 32 Yellowstone NP
	Het is tijd om de laatste wonderen der natuur van onze reis te bekijken, dus we klimmen nog maar eens in de auto en rijden naar het canyon gedeelte. Weer klimmen we in de auto voor een te lange rit; achteraf gezien kun je het beste elke dag heel vroeg (niet veel later dan 7 uur of zo) vertrekken om zoveel mogelijk kilometers te maken voordat de bulk van de bezoekers de wegen verstopt.

	Maar goed, de canyon dus. Deze is gevormd door de Yellowstone river die van zuid naar noord door het park loopt. De meest interessante plekken zijn de Lower en Upper falls, waar een aantal leuke watervallen te bewonderen is. Het is overal behoorlijk druk, ook vergeleken met Mammoth Hot Springs of de geisers. Wel mooi om te zien hoor (zeker de upper falls, waar je heel dicht bij de gigantische hoeveelheden water die naar beneden vallen kunt komen). De lower falls bekijken we vanaf de lookout points. Er zijn allerlei trails die afdalen naar de rivier zelf en die ongetwijfeld een nog mooier beeld geven van de prachtige omgeving. Eerlijk gezegd zijn we een beetje overdonderd door de afmetingen van het park. Er is zo ontzettend veel te doen en vooral zoveel kilometerslange trails die je kunt hiken, dat we ons maar beperken tot de (relatief) makkelijk bereikbare hoogtepunten.


Dag 35 Denver CO, reis naar Schiphol
	We droppen onze bolide weer bij Enterprise en mogen gelukkig onze bagage in het kantoor stallen. We moeten nog de hele dag in Denver doorbrengen voordat we 's avonds terug kunnen vliegen. Geen probleem natuurlijk, we gaan wat koffie leuten en slenteren de rest van de dag door de stad. Tja, de vertrekdag geeft altijd wel een soort onbestemd gevoel. Na een warme en broeierige dag is het goed om schone kleren aan te kunnen trekken voordat we vliegen. Tegen de tijd dat we op Heathrow een tussenstop met 4 uur wachten maken zijn we zo afgepeigerd dat we pas na een halve minuut doorhebben dat het de Sugababes waren die we voorbij zagen lopen.


Aanraders - Top 10
	1 Antelope Canyon (Lower), Page Utah 2 Arches NP 3 Grand Canyon NP South Rim 4 Bryce Canyon NP 5 Dead Horse Point State Park 6 Grand Canyon NP North Rim 7 Yellowstone NP 8 Monument Valley 9 White Sands NM 10 Petrified Forest NP