Daar is het allemaal mogelijk; van anoniem persoon tot filmster, van computernerd tot rijkste man ter wereld, van Oostenrijkse immigrant tot gouverneur. Als Californië een apart land was, zou het de achtste economie van de wereld hebben! Tegelijkertijd lopen de staatsschulden op tot astronomische hoogtes, en heeft zelfs de "Governator" hier niets aan kunnen veranderen. In Californië hebben ze, zo lijkt het wel, van alles het meeste en het grootste.

In een veel te korte tijd hebben we dit aan den lijve proberen te ondervinden, waarbij de tijd nog verder beperkt werd door een (fantastisch) uitstapje naar Arizona en Utah. Toch hebben we naar onze inschatting aardig wat kanten van het veelzijdige Californië kunnen ervaren. California Dreaming...

Dag 1 - Vlucht Amsterdam - Los Angeles

Het is altijd weer even wennen, zo'n automaat. Ook kleine details als de 3 baans wegen waar men van links én rechts in mag halen, of de maximum snelheid die zo om de 300 meter weer anders is, maken de lange rit over Sepulveda Boulevard spannend na de lange dag die we er al op hebben zitten. In Redondo Beach hebben we een kamer geboekt in een Best Western, waar we de bagage en ons zelf neer laten ploffen.

Dag 2 - Los Angeles: Manhattan Beach

's Middags huren we fietsen bij het hotel en peddelen we langs de kustlijn richting het noorden. De stranden zijn groot en precies zoals je ze van tv kent: om de paar honderd meter een Baywatch huisje, surfers die de branding in rennen en overal netten voor wie zin heeft in een potje beachvolleyball. "Eventjes" langs alle stranden fietsen is moeilijker dan het lijkt; Redondo Beach en Santa Monica Beach liggen meer dan 25 kilometer uit elkaar. Gelukkig is onderweg ook genoeg interessants te zien; sommige van de beachfront strandhuisjes zijn zo luxe en zo duur (2-6 miljoen USD) dat je je zo kunt voorstellen dat any minute een filmster in z'n badjas de glazen balkondeuren openschuift.

's Avonds proberen we (als echte Europeanen) met het openbaar vervoer naar downtown te reizen. Waar we in New York gewend waren dat de subway simpel en betrouwbaar was, blijkt dit in L.A. is heel anders te zijn. Als we, om over te kunnen stappen van de ene lijn op de andere, een flink stuk door een twijfelachtige buurt moeten lopen, gooien we de handdoek in de ring en reizen we terug. Gelukkig zijn er in Redondo Beach ook volop leuke restaurantjes te vinden.

Hermosa Beach

Typisch beeld

Strandwacht- meeuw

Life is all about choices

Freeway intersection

Dag 3 - Los Angeles: Warner Bros. Studios, Hollywood & Los Feliz

Voor een "luttele" $45 per persoon worden we een paar uur rondgereden door de sets en soundstages van het WB complex. Voor filmliefhebbers is dit een feest van herkenning; (delen van) de sets komen zeer regelmatig langs in bekende films en series. Van de meest bekende series van WB, Friends, ER en 2 1/2 Men, kan onze gids tientallen plekjes aanwijzen waar bepaalde afleveringen of scènes op zijn genomen. Hoogtepunten zijn de set van Central Perk, het museum met talloze rekwisieten en kostuums (Harry Potter, The Matrix, Million Dollar Baby) en de soundstages van sitcoms. Wel jammer dat we op de meest interessante plekken geen foto's mogen maken...

Onze gids wijst ons meerdere malen op de mogelijkheid om (gratis) opnames van spelshows en sitcoms mee te maken. Je kunt via www.tvtickets.com uitzoeken bij welke opname van welke show je aanwezig zou willen zijn. Hoe populairder de show, hoe sneller je erbij moet zijn natuurlijk. Je schijnt er wel rekening mee te moeten houden dat je een middag of langer kwijt bent, maar dat is maar een kleine prijs voor een échte fan!

De soundstages van Warner Bros. Studios

De set van Central Perk uit "Friends".

Beroemde auto's uit beroemde films (Gran Torino, Dukes of Hazzard, The Matrix)

De sets van Warner Bros. Studios

Hard Rock Cafe - Hollywood, CA

Hollywood Boulevard in the afternoon sun.

De rest van de middag bezoeken we de Walk of Fame op Hollywood Boulevard en eten we lekker in Los Feliz, een leuke en hippe wijk in West L.A. 's Avonds proberen we "nog even snel" L.A. uit te rijden, maar wederom blijken we ons een beetje verkeken te hebben op de uitgestrektheid van de stad. Het duurt wel een uurtje, zonder file, om de laatste buitenwijken achter ons te laten. Het gemak waarmee we op de bonnefooi een motelletje in Hesperia vinden is typisch voor de USA en maakt het impulsief reizen zo eenvoudig. Je kunt (bijna) altijd (bijna) overal (bijna) alles vinden!

Dag 4 - Reis Page, AZ

De I15 tussen Vegas en Utah is van zeldzame schoonheid

idem

Zion Canyon

Zion Canyon

Eenmaal in Page aangekomen zetten we ons Coleman tentje in het stof op, dat verrassend handig blijkt te zijn voor de $40 die het heeft gekost. Morgen is de grote dag!

Dag 5 - Loting The Wave, Horseshoe Bend, Antelope Canyon

The Wave is namelijk een erg kwetsbare zandsteenformatie. Om te voorkomen dat hordes toeristen dit kleine natuurwonder kapottrappelen is het aantal hikers per dag beperkt tot 20 (twintig).... Met honderden aanmeldingen per dag in het hoogseizoen is de kans niet erg groot dat je ingeloot wordt.

De helft van de plekken wordt 3 maanden eerder op de eerste van de maand via internet verloot via de BLM site. Op de dag zelf zat ik in de aanslag achter de pc, maar alle plaatsen waren direct weg. Helaas helaas... De overige 10 plekken worden dagelijks om 9:00 's ochtends voor de volgende dag verloot in een piepklein rangerkantoortje, ergens aan de Hwy 89. Het zou me niets verbazen als een en ander met opzet vaag wordt gehouden; zo heb ik nergens een volledige beschrijving van de procedure kunnen vinden (zoals het handige "detail" dat het kantoortje aan paaltje 21 ligt en niet 20 mijl verderop in Big Water...) Ook de instinker dat Arizona géen Daylight Saving Time heeft en Utah wel, waardoor je dus in de zomer zo een uur te laat kunt zijn, staat nergens.

Daar staan we dan, om 8:30, midden in de snel warmer wordende woestijn. Telkens als we in de verte een auto over de hoofdweg zien rijden, houden we onze adem in. Niet afslaan, niet afslaan...... soms lijkt het effect te hebben, maar uiteindelijk staan er 23 mensen hoopvol op de stoep van het bureautje. Niet eens zo'n slechte uitgangspositie, want het komt geregeld voor dat er meer dan 120 mensen komen opdagen. Iedereen lijkt even fanatiek en wacht een tikkie nerveus tot het eindelijk 9:00 is. Met een heus bingo-rad worden de winnaars in rap tempo gekozen en....als er nog 3 plekken over zijn wordt ons nummer getrokken!! Lucky number 5!

We leven (een beetje) mee met sommige aanwezigen die dit kennelijk al voor de 6e keer proberen en wéer uitgeloot zijn. Maar, we hadden maar 1 dag waarop we konden gaan en dus maar 1 kans. De ranger van het BLM legt de 10 overgebleven winnaars geroutineerd van alles uit over de route. We krijgen een A3 formaat kaart mee met daarop GPS coördinaten en foto's van alle herkenningspunten. Voordat we onszelf belachelijk kunnen maken, horen we hoe je North Coyote Buttes uit moeten spreken: als "North Cóyote Bjoets" dus (en niet butties of zoiets...). De definitie van wilderness krijgt ook veel aandacht: geen pad, geen bordjes, geen rangers en vooral geen water. De rest van de dag lopen we, met de gifgroene hiking permit veilig opgeborgen, op wolken.

Horseshoe Bend

Roadscape

Upper Antelope Canyon

Upper Antelope Canyon

En wát voor een dag wordt het: na een stop bij Lake Powell, waar we Den Amerikaan als watersporter kunnen bewonderen en een snelle lunch, brengen we "even" een bezoekje aan Horseshoe Bend. Het is gewoon onmogelijk om zó dicht bij natuurschoon van wereldformaat te zijn en niet even langs te gaan. Horseshoe Bend is een bijzonder diepe en symmetrische lus die in de Colorado River ligt.  We merken wel duidelijk dat het geheim van Page (helaas) bekender begint te worden. Waren we in 2004 bijna alleen aan het randje van Horseshoe Bend, nu is er een parkeerplaats inclusief Navajo-kraampjes en lopen we er min of meer in karavaan naartoe. Als je eenmaal op het randje van de 150 meter diepe afgrond staat, vergeet je die andere mensen al heel snel.

Op 10 kilometer van Page ligt Antelope Canyon, een zogenaamde slot canyon. Deze slot canyons komen in deze buurt veel voor, maar Antelope canyon wordt beschouwd als de mooiste en is het beste toegankelijk. De canyons ontstaan doordat bij hevige regenval al het water via de canyon stroomt en dat geeft weergaloze erosiepatronen in de rode, oranje en gele zandsteen.

De canyon bestaat uit 2 delen, de Upper en Lower, waarbij de Upper Antelope Canyon de bekendste, duurste en breedste van de twee is. Je zou zeggen dat deze dan ook de mooiste zou moeten zijn... We zijn benieuwd; de Lower hebben we eerder al bezocht en daar sloegen we toen steil van achterover. We betalen voor het parkeren, $6 voor het betreden van Navajo land en $25 pp en wachten met een man of 20-30 totdat de volgende tour begint. We zien pickups met stoeltjes in de laadbak vol of leeg af en aan rijden; het is duidelijk dat hier een hele organisatie achter zit. De canyon zelf is prachtig, maar van het ervaren van al dat moois is geen sprake. Eat first, taste later. Van voor tot achter schuifelen wel 100 mensen tegelijkertijd er doorheen, wat betekent dat er altijd wel iemand voor je lens staat (of jij staat voor iemands camera). Het ergste is nog dat de gids je de hele tijd aanspoort niet te lang te wachten - laat dat nou net zijn wat je op zo'n plek wilt doen!

Na een uurtje hobbelen we weer terug naar het "basiskamp". Een piepklein beetje teleurgesteld wil ik dolgraag ook de Lower Antelope Canyon bezoeken, onder andere om ze met elkaar te kunnen vergelijken. In tegenstelling tot de Upper, met reclameborden, tours, betaald parkeerterrein en drommen bezoekers, moet je eigenlijk een beetje geluk hebben om de Lower te vinden. Een hokje in de woestijn met wat auto's eromheen is zowat alles wat je ervan kunt zien.

Bij het zien van m'n camera krijg ik een Photographer's Pass om mijn nek en mag ik op eigen gelegenheid de canyon in (!).

En toen was het stil...

Lower Antelope Canyon

Golven van steen, Lower Antelope Canyon

Lower Antelope Canyon

Lower Antelope Canyon

Dag 6 - The Wave, Grand Canyon South Rim, Las Vegas

Hiken zijn we wel gewend, dus de 6 kilometer over rotsen en door zand zijn geen probleem. We hebben wel aardig wat kilootjes bij ons; de rugzakken zitten vol water en fotoapparatuur. De routebeschrijving die we hebben gekregen voldoet goed, met een beetje richtingsgevoel en je (smartphone met) kompas loop je er aardig makkelijk naar toe.

Het betreden van The Wave heeft iets magisch; alsof je een prachtig paleis binnenloopt. Omdat de zon nog laag staat en niet alle stukjes in de schaduw mooi uitkomen, gaan we eerst maar eens ergens zitten en genieten. En dat doen we; het is een fantastische plek. Het is zo mooi dat het moeilijk voor te stellen is dat dit natuurlijk gevormd is. Ik ga verder geen poging doen de schoonheid van The Wave in woorden te vatten; dat is een onmogelijke opgave.

The Wave

Alsof het ingedeukt is toen het nog niet hard was

Rond half een 's middags zijn we weer bij de auto. Voor vanavond hebben we een kamer in Vegas geboekt (dat leek verstandig om vooraf te doen, het is immers zaterdag), dus de eindbestemming ligt vast. We kunnen natuurlijk dezelfde route als de heenweg nemen, maar de verleiding van een omweg via de Grand Canyon (ongeveer 750 kilometer) is gewoon te groot. Hoeveel hoogtepunten kun je in 1 dag stoppen...

We rijden bij de oostelijke ingang het Grand Canyon NP in en zijn net voor zonsondergang bij Hopi Point. Na ook hiervan genoten te hebben gaan we snel verder, want we moeten nog een paar honderd kilometer. De vermoeidheid begint ons nu echt parten te spelen en als Anne op weg naar Nevada in slaap valt heb ik ook moeite wakker te blijven. Wat me weer helemaal alert maakt zijn de strenge politiecontroles net voor de Hoover Dam; waarschijnlijk om terroristische aanslagen moeilijker te maken wordt elk voertuig gestopt en mogen er geen busjes of vrachtwagens over de stuwdam rijden. Moe, bezweet (en zwetend, in 45ºC) maar "voldaan" komen we om 23:30 eindelijk aan in Vegas.

Rand van het plateau bij Cedar Ridge

Grand Canyon South Rim

Grand Canyon South Rim

Dag 7 - Las Vegas

's Avonds eten we lekker in een van de Aziatische restaurantjes in het winkelgedeelte van het MGM Grand. Las Vegas is leuk, maar na een etmaal is het ook wel weer genoeg geweest!

The Strip

The Wynn Hotel

Gokken op sportevenementen, Treasure Island

The strip

Dag 8 - Reis Death Valley

Het is hier heeeet! Dat zal niemand verbazen, maar dit is voor het eerst dat we ergens zijn waar er behalve je auto geen veilige, koele haven te vinden is. In Las Vegas kon je tenminste nog een casino binnenschieten... Het genieten van de bijzondere pracht die Death Valley te bieden heeft kun je dan ook het beste rond zonsop- en ondergang doen. Niet alleen is de hitte dan beter te verdragen (het is hier namelijk 24/7 heet), ook is het licht dan veel mooier. We hadden helaas de "pech" van strakblauwe luchten; wat hoge bewolking en vocht in de lucht maakt een zonsop- of ondergang vaak nog wat mooier.

Zabriskie Point

De duinenzee van Mesquite Flat Sand Dunes

Er is droog en droog. En Death Valley is dan nog net iets droger...

Mesquite Flat Sand Dunes

Mesquite Flat Sand Dunes

Death Valley is niet de beste plek om autopech te hebben

Van de plekken in Death Valley vinden we Badwater (zonsopgang), Zabriskie Point en Mesquite Sand Dunes (zonsondergang) het mooiste om te zien. Ook bijzonder zijn de Devil's Golf Course, waar kleine golfballetjes van zout groeien, en Artist's Palette. Natuurlijk zijn dit slechts een paar van de bijzondere dingen die Death Valley te bieden heeft, maar het klimaat nodigt niet echt uit tot het fanatiek exploreren van alle hoeken en gaten van het park. Een ander mogelijke beperking vormt de staat van de wegen, waardoor bijvoorbeeld "The Racetrack" alleen per 4WD te bereiken is (tenzij je risico's wilt nemen bij deze temperaturen).

Het is inmiddels namiddag als ik in de nog altijd zinderende zon de duinen van Mesquite Sand Dunes beklim en anderhalf uur wacht tot de zonsondergang. De enige voetsporen voor zover mijn oog reikt, zijn die van mijzelf.

Terug op Emigrant Campground zijn we gelukkig niet meer de enigen die er zullen overnachten. Het eerste halfuur na aankomst stikt het er van de vleermuizen, die om de paar seconden tegen de auto botsen. Na bij het licht van het hoofdlampje gekookt te hebben en de melkweg te hebben bewonderd, proberen we de slaap te vatten. 

Dag 9 - Death Valley, Rhyolite, reis Bakersfield

Rond 10 uur rijden we naar Rhyolite, een ghost town net buiten het park. Van sommige gebouwen staat nog een deel; vooral de bank en het station zijn alszodanig nog herkenbaar. We tanken in Beatty; een klein en gek stadje dat een alternatieve logeerplek is voor wie niet wil kamperen in Death Valley (heel begrijpelijk) als alle cabins bezet zijn.

Badwater

Devil's Golf Course

"Golfbal"

Bankgebouw, Rhyolite

Het is nog best een klus om via de westelijke uitgang het park te verlaten; wat er op de kaart als een redelijk rechte route uitziet, blijkt een kronkelige weg die op en neer gaat terwijl je over de bergen heen probeert te komen. Logisch eigenlijk; deze omringende bergruggen maken Death Valley tot een vallei en zorgen voor de continue hitte en droogte. Na een paar uur rijden we over de 395 naar het zuiden.

Als we eindelijk via de 178 in westelijke richting de Sierra Nevada kunnen oversteken, rijden we door een prachtig landschap, vol rustige en idyllische dorpjes en cattle ranches. Het is niet iets dat we verwachten in Californië maar eerder met het midden van de States zouden associëren: rustig, agrarisch en conservatief. We maken nog een praatje met een stel echte cowboys, die met cattle prods en een soort kooi éen voor éen alle jonge kalfjes oormerken en inenten. Ook het laatste stukje van de rit door de Kern River Valley is prachtig in de warme namiddagzon.

Remwagentje, Rhyolite

Hoe recht kan een weg zijn...

Echte Cowboys

Kern River Valley

Dag 10 - Sequoia National Park

Omdat hun bast sponsachtig is en daardoor enigzins vuurbestendig, overleven de Sequoia meestal eeuw na eeuw (de oudste boom is 3500 jaar!) alle bosbranden. Overal zijn half uitgebrande bomen te zien, die toch in leven blijven. De laatste decennia worden laat men deze branden "gecontroleerd" hun gang gaan in plaats van ze te blussen. De reden hiervan is het  verjongende effect van zo'n brand, die bijvoorbeeld mierenpopulaties in toom houdt die anders de gezondheid van de Sequoia's bedreigen.

De bomen zijn majestueus en inderdaag gigantisch hoog en breed. Vooral de General Grant en General Sherman Tree steken met kop en schouders boven hun broertjes uit. We rijden door naar de Crystal Springs Campground, waar we nog net een plekje kunnen bemachtigen. Met wat - volgens de regels - gesprokkeld hout en een paar blokken die een aardige buurman ons aanbiedt hebben we al snel een heerlijk warm kampvuurtje. Dat is ook wel nodig, want warm is het hier niet...

Link detail: de redwoods, sequoia's en andere bomen van het bos hebben dennenappels, alleen hangen die op 50 meter hoogte. Zo loop je nietsvermoedend door het bos als je ineens hoort: Krak!........fffffffffffffffffffFFFFFFFFFFFFFFFFFF.....PLOF! En dan valt er dus een dennenappel van 30 centimeter en een halve kilo gewicht op een meter afstand van je dierbare hoofd als een granaat op de grond...

Giant Forest

Moro Rock

General Sherman Tree

General Grant Tree

Boom blijft leven ondanks brand

Zwarte Beer

Deze wil je liever niet op je hoofd krijgen...

Waar we in Yellowstone vooral gewaarschuwd werden voor (grizzly) beren, maar deze zich niet lieten zien, zijn de zwarte beren wel duidelijk aanwezig in de westelijke Sierra Nevada. In totaal zien we 4 à 5 keer zwarte beren op korte afstand. Deze zijn minder gevaarlijk dan grizzly's en is het eigenlijk de zwarte beer die gevaar loopt door de mens in plaats van andersom. Het gebeurt helaas regelmatig dat de beren geleerd hebben dat de aanwezigheid van mensen ook de aanwezigheid van voedsel betekent. Vaak gaan ze vervolgens mensen actief benaderen, of breken ze auto's open omdat daar eten te vinden is. Het schijnt zelfs zo ver te gaan dat beren "weten" dat onder badhandoeken die over de achterbank gespreid liggen eten verstopt ligt! Beren die te brutaal worden moeten helaas worden afgeschoten... Het klinkt allemaal heel oneerlijk, maar dit schijnt dan de enige mogelijkheid te zijn.

De oplossing om dit te voorkomen is simpel: door het hele park zijn bear-proof containers geplaatst, een soort lage metalen kasten met een grendel die beren met hun poten niet open krijgen (maar mensen wel). Hier moet al het eten, drinken en toiletartikelen in, aangebroken of niet, en daar wordt streng op gecontroleerd. Terecht natuurlijk, al houdt niet iedereen zich eraan. De gevolgen zijn voorspelbaar.

Dag 11 - King's Canyon National Park

Via de Big Stump Entrance verlaten we het park en rijden de San Joaquin Valley in, waar het stikt van de perzik- en pruimenbomen. Dat kunnen we natuurlijk niet aan ons voorbij laten gaan; de fruitteelt van Californië is beroemd en voorziet een groot deel van het land van fruit. Daarna zetten we de reis voort richting Yosemite National Park (spreek uit: Yosémutie). We hebben niets gereserveerd en dat schijnt voor dit park mogelijk riskant te zijn. Je kunt buiten het park logeren, maar dan moet je 's ochtends dus steeds eerst 50 tot 100 kilometer rijden voordat je in het park bent. En van daaruit naar de centraal gelegen Yosemite Valley, waar iedereen toch hoofdzakelijk voor komt, is het nog eens 100 kilometer...

We hebben echter geluk; er zijn wat afmeldingen op Wawona Campground geweest, waardoor er nog precies 3 plekjes over zijn. Het loont zich om, als je geen reservering hebt, zo vroeg mogelijk in de middag aan te rijden. Tentje opzetten, kampvuurtje stoken, biertje erbij.... heerlijk!

Zicht op King's Canyon

Bosbrandje

Heerlijke nectarines

Dag 12 - Yosemite National Park

Zicht op Half Dome vanuit de Valley

Beer-schade

Een bear-proof container werkt alleen als ie dicht is...

Beer heeft de afvalzak gevonden

Op Wawona Campground is geen douche, wat voor de meeste perifeer gelegen campings van Yosemite geldt. Dit schijnt zo te zijn om water te besparen, een prijzenswaardige reden. Wel een beetje hypocriet dat onder auspiciën van dezelfde parkbeheerders de golfbaan van het park wel groen en sappig wordt gehouden (Is het nou echt nodig dat er hier een golfbaan is? Doe dat lekker thuis!)... Het is een aardig stukje rijden naar de Yosemite Valley, van waaruit veel bezienswaardigheden af te werken zijn. Vooral de granieten rotswand van El Capitan, een van de meest bekende beklimmingen ter wereld, domineert het landschap. We zijn helaas veel te laat in het seizoen voor het grootste deel van de watervallen, die inmiddels opgedroogd zijn. Alleen de Bridal Veil waterval stroomt nog; door de sterke rukwinden rond de rand verstuift het water voordat het de grond raakt, wat er heel bijzonder uitziet.

In de Valley is het een drukte van jewelste en we zijn ergens ook wel blij dat we hier niet overnachten; van het karakter van natuurpark is hier weinig meer te merken. In de namiddag reizen we richting Glacier Point om daar de zonsondergang mee te kunnen maken. Het zicht vanaf hier op de Valley en in het bijzonder de rots Half Dome is prachtig. Naarmate het donkerder wordt kun je ook de lichtjes zien van klimmers die halverwege de klim overnachten; iets waar we ons maar weinig bij voor kunnen stellen... Als een hyperenthousiaste jonge ranger door de zonsondergang heen begint te schreeuwen ("WHO OF YOU ARE FROM......ASIA?? RAISE YOUR FINGERS" etc.) kijken we eerst een beetje verstoord op, maar als ze later de belangrijkste sterrenstelsels aanwijst en van alles over het park vertelt, heeft het toch wel meerwaarde.

De Yosemite Valley

El Capitan

Bridal Veil Falls

Hert

Dag 13 - Yosemite National Park, Bodie State Park

Vanaf Olmsted Point heb je een mooi uitzicht op de achterkant van Half Dome. Een Ranger met een telescoop laat een van de "problemen" van het grote bezoekersaantal zien. Waar de beklimming van Half Dome eerder een intieme en bijzondere aangelegenheid was, zien we nu door de telescoop een sliert klimmers kop aan staart de helling op lopen. Jammer...

De alpine weilanden bij Tuolumne Point zijn mooi om te zien, maar we hebben geen tijd om de omgeving goed te verkennen. We rijden via de oostelijke uitgang het park uit en komen onder andere langs Mono Lake. Dit giftige meer is onlangs nog groot nieuws geweest toen onderzoeksresultaten werden gepubliceerd die een totaal ander soort levende organismen aantoonden dan tot nu toe op aarde bekend waren.

Half Dome - let op de klimmers in de uitvergroting

Bodie State Park

Bodie State Park

Interieur van een woonhuis

Repareren is een kunst

Bodie State Park omvat het voormalige mijnstadje Bodie, waar tot het begin van de 20e eeuw goud werd gedolven. Een terugkerend verhaal in dit deel van het westen van de USA: stadjes en dorpen die na (geruchten over fictieve) goudvondsten als paddenstoelen uit de grond schieten en waar mensen zich "vrijwillig" in zeer onprettige omstandigheden vestigen. En waar, als het goud op is of duidelijk wordt dat het nooit bestaan heeft, iedereen maar weer wegtrekt.

In Bodie was niet alleen de goudmijn uitgeput; toen het half afbrandde bloedde het stadje van 10.000 al snel leeg. De laatste jaren houdt de staat Californië het in een staat van arrested decay. Het resultaat is een groot aantal originele gebouwen, minimaal hersteld (inrichting en ruiten) in een rauwe omgeving. Het spreekt erg tot onze verbeelding; het komt erg dichtbij de indruk die we van het Wilde Westen hebben.

We eten in een schattig restaurantje in Bridgeport en steken de bergen over via de Sonora Pass (9600 ft). De weg is van een unieke kronkeligheid; het lijkt wel een bobsleebaan. Vele mijlen verder overnachten we in Stockton.

Dag 14 - Sonoma Valley, reis San Francisco

In plaats van Napa Valley rijden we 1 halte verder naar de Sonoma Valley; een wat jonger gebied dat, overschaduwd door Napa, wat toegankelijker is gebleven. Voor het eerst hebben we spijt dat we een auto hebben, want wijnproeven en autorijden sluiten elkaar helaas uit. We weten niet of het maximaal toegestane promillage in de US vergelijkbaar is met dat in Nederland, maar we betwijfelen het ten zeerste. Het lijkt ons hoe dan ook niet verstandig om het uit te proberen, ook gezien de grote kans op een dergelijke controle in wijnproef-land.

De wijnranken van de Benziger Family Winery

Wijnbouw voor dummies

Genieten van het prachtige uitzicht op de Nicholson Ranch

Onze eerste glimp van de Golden Gate Bridge

Als eerste bezoeken we de Benziger Family Winery, waar kleinschalig en op vrij ecologisch verantwoorde wijze druiven worden verbouwd. Voor ongeveer $15 kun je 5 wijnen uit een menu kiezen, waar uitgebreide uitleg bij wordt gegeven. De sfeer is verder een tikje pretpark-achtig, maar de wijnen zijn fantastisch en men lijkt echt zijn best te doen duurzaam te werken. De tweede halte is de Nicholson Ranch, waar alles een formaat groter is. De wijngaarden en het proeflokaal zijn groter en we zien meerdere groepen per limo aankomen en vertrekken. Dit soort arrangementen is hier een bekend verschijnsel; je laat jezelf en een groep vrienden met een limousine als taxi en BOB tegelijk een dag(deel) door de vallei vervoeren en je kunt je gerust lam zuipen. Of er op deze manier veel van wijnproeven terecht komt vraag ik me af.

Na van het prachtige uitzicht vanaf de ballustrades van de ranch genoten te hebben, vertrekken we richting San Francisco. Een uurtje later zien we voor het eerst de bekende mist, die vanaf de pacific het land binnentrekt en die vaak de Bay Area plotseling in nevelen kan hullen. Meer dan een brug alleen; de Golden Gate maakt een onuitwisbare indruk als we deze ineens in de verte zien liggen. Even later rijden we er overheen en de stad binnen. We hebben gereserveerd in een basic, maar zeer centraal gelegen hostel dicht bij het Union Square. Voor "slechts" $30 per dag parkeren we de auto onder het plein.

Dag 15 -17 - San Francisco

De eerste dag gaan we 's ochtends eerst eens rustig de straten rond Union Square verkennen. Anne leeft zich uit in een Anthropology store en we zoeken nog naar cadeautjes voor het thuisfront. Vaste prik voor San Francisco-bezoekers is de wijk Chinatown, waarvan de centrale straat over de hele lengte barst van de winkeltjes vol (Chinese) prullaria. Leuk om te zien, maar erg authentiek is het allemaal niet. Veel leuker zijn alle kleine restaurantjes die vooral ten noorden van Union Square te vinden zijn. De eerste avond vinden we meteen een geweldig Japans-Mongools restaurant op een steenworp afstand van ons hostel (Asuka Ramen, 883 Bush St.).

Chinatown

Chinatown

In gedachten verzonken

Cable Cars

Transamerica Pyramid

De volgende ochtend nemen we de tram naar The Castro, een erg bekende wijk die iets meer naar het zuidwesten ligt. Deze wijk is al decennia lang een centrum voor homosexualiteit en homo-emancipatie in de stad en misschien zelfs voor het hele land. Vooral in de jaren zeventig waren het Castro theater en de fotografiewinkel "Castro Camera" verzamelplekken voor de plaatselijke homogemeenschap. De eigenaar van Castro Camera, Harvey Milk, werd in 1977 democratisch verkozen tot een soort wethouder van de stad. Hiermee was hij de eerste openlijk homosexuele persoon die ooit in een publiek ambt gekozen werd. Ook hierover is onlangs een goede en aangrijpende film gemaakt ("Milk", 2008). De winkel bestaat niet meer alszodanig, maar in de etalage hangt wel nog de naam en een herdenkingsaffiche. Een wandeling door de wijk levert overal bijzondere inkijkjes in een bijzonder stukje van de USA.

Vanuit de wijk The Haight nemen we weer de tram naar Fisherman's Wharf, waar we een tour naar Alcatraz Island hebben geboekt. Het eiland in de San Francisco Bay was van 1934 tot 1964 een federale gevangenis, en is ook wel bekend als The Rock. De beroemdste voormalige bewoner is waarschijnlijk Al Capone geweest. Hoewel het eiland wordt beheerd door de National Park Service, is een bezoek aan Alcatraz een vrij commerciële aangelegenheid. Het eiland is natuurlijk niet zomaar bereikbaar en het bedrijf dat het vervoer verzorgd laat je aardig wat betalen voor "alleen" het boottochtje. Dat gezegd is het zeker de moeite waard! De sfeer is naargeestig en beantwoordt aan ons beeld dat we bij ouderwetse Amerikaanse gevangenissen hebben. De nachttour wordt frequent aangeraden als bijzonder spannend, maar hiervoor moet je vaak erg ver vantevoren al reserveren (3 weken tot een maand).

The Castro

De pui van "Castro Camera"

The Rock - Alcatraz Island

Broadway - Alcatraz

Cel

Deze avond eten we in een echt Italiaans restaurantje (zo kleinschalig dat het niet eens een drankvergunning heeft), gerund door echte Italiaanse jongens. Het zou zó passen in een niet-toeristisch dorpje in bijvoorbeeld Lazio... 's Avonds blijkt Chinatown veel meer sfeer te hebben als al die winkeltjes vol T-shirts van matige kwaliteit en andere rotzooi dicht zijn.

De Golden Gate Bridge is voor ons, en waarschijnlijk velen met ons, onlosmakelijk verbonden met San Francisco. Misschien vreemd om zo geïntrigeerd te zijn door een brug, maar déze blijkt een van de meest gefotografeerde plekjes ter wereld te zijn! Helaas komt het er niet van om er overheen te fietsen of te wandelen, maar we bekijken wel nog bij de zuidelijke pijler welke positie de mooiste "compositie" geeft. Vooral als we naar de kade aan de voet van de pijler rijden, komen de grootte en lengte in deze indrukwekkende omgeving het beste tot hun recht.

Een van de bekendere wijken van San Francisco zijn Russian Hill en Nob Hill; de steile straatjes en typische huizen in een soort neokoloniale stijl vormen het decor van menige film. De sfeer is bijna dorps, wat zo midden in een wereldstad bijzonder is. Ook de Cable Trams die vooral door deze wijken de hellingen bedwingen zijn iconisch voor de stad. Jammer alleen dat vrijwel alle passagiers van deze Cable Trams toeristen zijn; het lijkt zo meer een pretpark-attractie.

Isoleercellen

Help!

De hellingen van Russian Hill

The Haight

Dag 18 - Monterey Bay Aquarium, reis Big Sur

Als eerste komen we aan in Monterey Bay, waar het bekende Monterey Bay Aquarium gevestigd is. Het aquarium is zeer uitgebreid en weet diverse boodschappen duidelijk over te brengen. Hoewel de toegang niet goedkoop is, en het misschien niet typisch Californisch is, vinden we het allemaal erg mooi en goed verzorgd.

Monterey Bay Aquarium

Monterey Bay Aquarium

Monterey Bay Aquarium

Monterey Bay Aquarium

Hoe ingewikkeld kun je het maken...

Carmel (-by-the-Sea) daarentegen valt ons tegen. De authenticiteit is ver te zoeken in het dorpje, waar de hoofdwinkelstraat er nogal nep en commercieel uitziet. We rijden snel weer verder en zien ten zuiden van Carmel ineens de vergezichten waar Highway One zo bekend om is. De weg kronkelt zich om de rotsen, met aan een kant vaak een steile wand en aan de andere kant een afgrond tot aan de oceaan. Hoewel de mist soms het zicht aan al dat moois onttrekt, geeft dit ook wel een extra mystiek tintje aan het geheel.

Ik zou willen zeggen dat we in Big Sur overnachten, maar dit plaatsje blijkt weinig meer dan een losse aaneenschakeling van campings en motels. Wel gezellig hoor! Voor de laatste keer stoken we een gezellig kampvuurtje...

Dag 19 - Pacific Highway One, Santa Barbara

We lopen de drukke winkelstraat, vol winkels van grote merken (A&F, Anthropologie, American Appparel etc), weer af en eten geweldig in een relatief authentiek Indiaas restaurant. Iets verder richting vinden we een Motel 6 voor bijna de helft van de prijs van een vergelijkbaar motel in Santa Barbara.

Pacific Coast Highway One

Let op: Duiken verboden!

Deze bordjes hangen overal, om te waarschuwen dat ergens ooit gerookt is.

Dag 20 - Reis Los Angeles, Venice Beach

Venice Beach, CA

Straatartiest

Straatartiest

Muscle Beach, Venice L.A.

Muscle Beach, Venice L.A.

Beethoven geeft een concert in Venice Beach

Dé attractie van Venice is natuurlijk de welbekende Venice Beach Boardwalk, een stuk boulevard aan het strand van Venice waar een ongewoon hoge concentratie van uitwassen van de US en L.A. te zien is. Denk aan Muscle Beach, een soort openlucht-fitnesszaal, waar men zich oppompt tot het Californische ideaal. Of de vele "medical offices", die niet te beroerd zijn tegen een kleine vergoeding een chronische aandoening bij je te constateren, waarvoor je medicinale maijuana voorgeschreven krijgt. Ik ben er nog steeds niet achter of het oproken hiervan net zo semi-legaal is, maar daar heb ik ernstige twijfels bij...

Er zijn jongleurs, acrobaten, chakra-reinigers, filmmakers, kleinkunstenaars, pianisten, basketballers, boksers, skaters en nog duizend andere gekke en bijzondere mensen actief. Ondanks het hoge aantal toeristen en bijbehorende commercie, heeft het iets schattigs.

Dag 21 - Vlucht Los Angeles - Amsterdam