PocoPoco Home Reizen Foto's Gastenboek 2

           

Terug naar de reispagina van Nepal

 

Hieronder volgt een aantal (praktische) zaken die handig zijn voor wie door Nepal wil reizen.

 
  Beste Reistijd Eten en drinken  
  Visum Geld - Creditcard en PIN automaten  
  Tijdsverschil Veiligheid en gezondheid  
  Taal Elektriciteit  
  Reizen in Nepal Fotografie  
  Toegang tot culturele sites Internet  
  Inpaklijst - The Essentials Bedelen en giften  
 

Beste reistijd

  Welke tijd het meest geschikt is voor je reis door Nepal, hangt vooral af van wat je er wil gaan doen. De minst geschikte tijden zijn het regenseizoen (van juni tot en met augustus) en de wintermaanden (december tot en met februari). Het regenseizoen maakt, naast de gebruikelijke problemen als het regent, de wegen slechter en reizen moeizamer. Ook zijn er meer muggen, wat zeker in het risicogebied voor malaria een factor van belang kan zijn. In het winterseizoen zijn activiteiten in de Himalaya moeilijker of onmogelijk vanwege het weer.

Het echte toeristische hoogseizoen valt net na het regenseizoen (van september tot en met november). In die tijd staat de natuur er mooi bij en zijn de temperaturen goed geschikt voor trekken door de bergen. Een groot nadeel is wel dat het in toeristische zin erg druk is, wat zorgt voor hogere prijzen, volgeboekte guesthouses, drukke bergtrails en de noodzaak om een en ander van tevoren te boeken.

De tweede populaire seizoen loopt van maart-april tot en met mei. Voordeel is dat het een stuk rustiger is dan net na het regenseizoen en de weersomstandigheden aardig vergelijkbaar. Wel is de atmosfeer veel stoffiger; de kans op vergezichten met de Himalaya op de achtergrond is zeer klein. Zie ook onder Fotografie,

 
 
 

Visum

  Een visum voor Nepal is vereist voordat je het land in mag; dit kun je in Nederland bij de ambassade regelen voor ongeveer 60 euro. Je kunt ook bij aankomst op het vliegveld van Kathmandu een toeristenvisum aanvragen (voor een verblijf van maximaal 30 dagen). Dit kost tussen de 30 en 40 euro. "The catch" is echter dat 95% van je medepassagiers dit zelfde plan heeft en dat kost veel tijd. Een vliegtuig vol passagiers wegwerken kost ongeveer een uurtje of 1,5... Tijd die leuker ín Nepal besteed is, dan in de hal van de immigration.

Veel reizigers vanuit Nederland vliegen via India naar Nepal. Als je geen visum voor India hebt, word je op de Indiase luchthaven waar je de tussenlanding hebt apart genomen en moet er van alles geregeld worden. Je mag het vliegveld niet af, wat afhankelijk van je wachttijd en de staat van het vliegveld varierend van een klein ongemak tot ronduit vervelend is.

Neem voldoende pasfoto's van jezelf mee! Voor een visumaanvraag heb je er een nodig, net als voor een verlenging van het toegangsbewijs voor het Durbar Square van Bhaktapur of een looppermit in het Annapurna massief. Waarschijnlijk zal dit ook gelden voor het Langtang en Everest gebied.

 
 
 

Tijdsverschil

  De tijd in Nepal is GMT+5:45, wat het tijdsverschil met Nederland tot 4 uur en drie kwartier (vroeger) maakt. De vreemde "gebroken" tijd is ingesteld om heel duidelijk aan te geven dat er een verschil is met grote buurman India. Nepal is natuurlijk een klein land(je), ingeklemd als het is tussen reuzen India en China.  
 
 

Taal

 

De officiële taal van Nepal is het Nepalees, een aan het Hindi verwante taal. Het schrift is een soort Sanskriet en voor ons moeilijk om een touw aan vast te knopen. Engels is vanuit de koloniale tijd van de regio de buitenlandse taal van voorkeur, maar verwacht niet met iedereen een vlot gesprekje in het Engels aan te kunnen knopen. Beheersing van Engels wordt door veel Nepali als een voorwaarde voor materiële welvaart gezien. Wie Engels spreekt kan misschien in het buitenland gaan studeren, of door handel geld kunnen verdienen. Het zal je waarschijnlijk vaker gebeuren dat jonge Nepali je in het Engels aanspreken, al was het alleen maar om te oefenen.

 
 

Reizen in Nepal

 

Er zijn natuurlijk legio manieren om in Nepal te reizen, die over het algemeen perfect beschreven staan in alle reisgidsen. Ik zal me dan ook beperken tot de dingen die ons opvielen. Wij hebben in principe "onafhankelijk" gereisd, wat wil zeggen dat we geen georganiseerd toeristisch- of privévervoer hebben gebruikt. Al het vervoer is ter plekke geregeld.

Nadelig aan onafhankelijk reizen in Nepal is dat alles veel tijd kost. Vergeleken bij onze ervaringen in Madagascar ging alles echter als gesmeerde bliksem. Voordelen van onafhankelijk reizen zijn de manier waarmee je in contact komt met het Nepalese Leven en - niet verrassend natuurlijk - de onafhankelijkheid zelf! Het staat je vrij om een dag langer te blijven als het ergens prachtig is, of iets over te slaan wat je niet zo leuk lijkt. Het is daarnaast ook meestal een stuk goedkoper dan bijvoorbeeld een georganiseerde groepsreis.

 

Algemeen

De wegen in Nepal zijn erg slecht. Wat onder snelweg wordt verstaan vind je eigenlijk alleen tussen de grote steden in de Kathmandu Valley; Kathmandu, Patan en Bhaktapur. Buiten de vallei is het smal, steil en kronkelig. Ten westen van Pokhara is, de Mahendra Highway uitgezonderd, gemotoriseerd vervoer erg moeilijk. Er zijn regio's in Nepal die lastig of zelfs nauwelijks bereikbaar zijn voor westerlingen. Een voorbeeld is de enigmatische Mustang regio. Het regenseizoen maakt deze problemen tijdelijk nog groter.

Vanwege de gestegen brandstofprijzen, die in Nepal relatief nóg harder aankomen, zijn de vervoersprijzen ook omhoog gegaan. De prijzen van vervoer zijn vrijwel volledig gebaseerd op de dan geldende benzineprijs, het loon van de chauffeur is hierbij vergeleken maar een klein bedrag.

Taxi's

Vooral in de Kathmandu Valley zijn taxi's een belangrijk vervoermiddel om je van, naar en binnen de grote steden te verplaatsen. Zoals hierboven verteld doen chauffeurs je een voorstel op basis van de brandstofprijs én wat ze er zelf aan wensen te verdienen. Om goed te kunnen onderhandelen - dat wil zeggen om niet belazerd te worden, maar ook de chauffeur niet het vel over de neus te halen - loont het zich om aan de hand van de benzineprijs en afstand in kilometers een soort basisprijs uit te rekenen. 

Busreizen

Publieke bussen zijn redelijk geprijsd, redelijk comfortabel en redelijk betrouwbaar. Redelijk. Het tempo ligt wel aardig laag.

 

Binnenlandse vluchten

Vanwege de slechte bereikbaarheid van grote delen van Nepal, zijn binnenlandse vluchten een courante manier om je van A naar B te verplaatsen. Zo vliegen veel klimmers liever naar Lukla om naar het Everest Base Camp te reizen, dan dat ze te voet hier naar toe hiken. Er zijn ook vele dagelijkse rondvluchten vanuit Kathmandu, die vooral het Everest gebied van dichtbij laten zien. De uiteindelijke statistieken zullen best meevallen, maar er gebeuren regelmatig ongelukken met binnenlandse vluchten in Nepal. Wat ons betreft: als het niet onontkoombaar is, liever niet.

 
 
 

Toegang tot culturele sites

  Veel van de Durbar Squares heffen een forse toegangsprijs. Dit geeft in principe maar eenmalig toegang. Als je dit wilt verlengen - en dat is in het geval van Kathmandu, Patan of Bhaktapur een aanrader - dan kan dit meestal gratis. In Bhaktapur kan dit aan het loketje waar je je kaartje koopt, in Kathmandu is het een speciaal kantoor naast het paleis van de Kumari Devi. Hier heb je soms een pasfoto voor nodig.  
 

 

Inpaklijst

 

Hoe luxueuzer je vakantie is, hoe minder je gebonden bent door het gewicht van je bagage. Qua kleding is het raadzaam om een goede trui mee te nemen (deze kun je natuurlijk ook erg goed ter plekke aanschaffen) en een winddichte jas. Absolute essentials  (wat mij betreft) zijn:

  • lakenzak
  • slaapzak
  • thermisch ondergoed
  • DEET, (blaren)pleisters, rekverband
  • Hadex (waterontmettingsmiddel) en handdesinfectans.
  • Immodium en ORS
  • afvoerstopje, om een handwas te kunnen doen
  • moneybelt
  • hangslotje en eventueel een staalkabel met lussen - heel handig om op een trek je "hotelkamer" op slot te doen!
  • rip-ties (om bv een transporthoes van je rugzak tijdelijk dicht te kunnen doen)
  • herriestoppers
  • zonnebrand en after sun
  • waterdichte zakjes voor waardevolle papieren
  • tekentang
  • poncho (je bent Nederlander of je bent het niet), ook erg handig om je daypack bij langere plensbuien droog te houden.
  • ducttape (voor van alles, bijvoorbeeld om de douchekop "op te kunnen hangen")!!
  • bolletje touw
  • kopieën van je paspoort, verzekeringsgegevens, belangrijke telefoonnummers en reserveringen
  • Als je waardevolle (foto)apparatuur meeneemt: kopieën van de aanschafnota's zodat je bij diefstal aangifte kunt doen.
  • voor verdere tips over fotografische apparatuur; zie hier.

 

Aangezien de Terai (het zuiden van Nepal) als malariagebied bekend staat:

  • klamboe en een schroefhaakje om deze op te kunnen hangen als er niets anders is. (ducttape wil bij betonnen plafonds ook wel eens helpen). Sommige hotels hebben echter al een (redelijke) klamboe opgehangen.
  • luchtige kleding met lange mouwen en pijpen
  • malaria medicatie (voor zover aangeraden door bijvoorbeeld de GGD)
 
b
 

Eten en drinken

 

Het drinkwater is niet geschikt voor consumptie. Het is aan te raden om alleen maar water te drinken dat gekookt, gefilterd en ontsmet is, of fleswater natuurlijk. Dit fleswater is in de meeste gebieden goed verkrijgbaar; in de achterlanden heeft men mogelijk alleen bier en cola als betrouwbare drank. Let bij fleswater wel op dat de fles nog de originele sluiting heeft en niet opnieuw gevuld en verzegeld is. IJsklontjes in je glas zijn verdacht; vermijden is verstandig.

In dit soort landen neemt men het vaak wat minder nauw met de voedselhygiëne. Met name vlees ligt mogelijk uren tot dagenlang buiten de koeling. Aangezien de stroom in Nepal op dagelijkse basis uren uitvalt is zelfs die koeling geen garantie. Waarschijnlijk koopt men in de op toeristen gerichte restaurants wat meer verantwoord in. Het is doorgaans een risico om eten bij straatstalletjes te kopen, tenzij je je het kunt veroorloven een paar dagen ziek op bed te liggen.

Mede hierom is het verstandig om de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen te nemen. Zo kan het onverstandig zijn om gewassen of geschilde groenten en fruit te eten, vooral omdat het mogelijk met besmet water gewassen kan zijn. IJs en vruchtensap zijn risico's (hoe lekker het er ook uit ziet...). Wie op safe wil spelen eet in geen enkel geval dit soort eten, al kan dat dus betekenen dat je gedurende je vakantie maar weinig vitamientjes binnenkrijgt. Het lokale dieet, bijvoorbeeld Dal Bhat of noodles met roergebakken groenten, kan in deze behoefte voorzien. Zelfs met alle voorzorgsmaatregelen en verstandige adviezen kan het nog altijd misgaan; lees hierover meer in het reisverhaal van Peru!

 

Gezondheid

De medische voorzieningen in Nepal staan kennelijk niet zo hoog aangeschreven. Het ziekenhuis in Patan heeft dan misschien nog de beste reputatie. In de meeste gevallen wordt aangeraden naar India te reizen als medische zorg nodig is (wat aardig wat tijd kan kosten of ronduit onmogelijk kan zijn).

 
 
 

Geld, creditcard en PIN automaten

 

De munteenheid van Nepal is de Roepie (Rs) De wisselkoers is 1 Euro : 133 Roepie (november 2013).

Naast de Roepie accepteren banken, grotere hotels en andere toeristische bedrijven ook Euro's; makkelijker kan het niet. Er zijn veel geldautomaten te vinden, maar deze geven niet allemaal even veel geld uit. Vooral in Thamel waren automaten te vinden waar we 30.000 Rs per keer uitkregen; daar konden we dan wel een aantal dagen mee vooruit. Per transactie worden kosten gerekend, dus hoe meer transacties je nodig hebt, hoe beter het voor de automaateigenaar is. De creditcard (Mastercard) werd vaak geaccepteerd, de bankpas (maestro) flink minder.

Het grootste roepie biljet is Rs 1000, ongeveer 8 euro dus. Doorgaans kwamen we uit met een dagbudget van ongeveer Rs160.000. Zorg er vooral als je meerdere dagen gaat hiken voor dat je genoeg cash geld hebt. Het lopen is al zwaar genoeg; het zou jammer zijn als je je tijdens je welverdiende rust het Gurung bread uit de mond zou moeten sparen!

 
 

Veiligheid en gezondheid

 

Nepal is redelijk veilig voor Westerse bezoekers, al zijn er natuurlijk altijd gebieden en omstandigheden waarbij het risico wat groter is. Als toerist kun je vooral te maken krijgen met diefstal, beroving en oplichting. Dat gezegd hebben wij ons in Nepal eigenlijk geen moment onveilig gevoeld. In mijn ervaring is het belangrijk om hoe dan ook voorbereid te zijn én over te komen.

  • Laat zo weinig mogelijk welvaart zien. Hou je fotocamera zoveel mogelijk in je tas en doe geen dure sierraden om.
  • Vermijd vooral 's avonds "slechte" en uitgestorven wijken of straten, vooral in Kathmandu.
  • Laat geen waardevolle spullen achter in je hotelkamer. Wil je iets achterlaten in het hotel, vraag dan of de receptionist het in de "kluis" (of wat daar voor door moet gaan) wil leggen en laat hem een briefje opstellen met de precieze inventaris van wat je achterlaat. Een creditcard kun je misschien maar het beste niet achterlaten; er zijn gevallen bekend van fraude door hotelpersoneel dat het creditcard nummer kopieerde. Als je hotel geen kluis heeft en je wilt je spullen niet meenemen, dan kun je het het beste in kleine gedeeltes verstoppen in je bagage. Ook hier ben je natuurlijk weer kwetsbaar voor malafide hotelpersoneel.
  • Doe geen portemonnee in je kontzak. Houd je muntgeld en wat papiergeld los in een broekzak, zodat je bij (kleine) aankopen niet je portemonnee open hoeft te maken (en iedereen kan bewonderen hoeveel erin zit).
  • Draag een moneybelt, ook al zweet je je kapot. Stop mede daarom paspoort e.d. in een plastic zakje in je belt.
  • Zakkenrollers werken vaker in teams; éen leidt af terwijl de andere je tas of iets anders meegrist. Wees alert zodra mensen tegen je aan botsen, iets op je knoeien of op een andere manier je aandacht proberen te krijgen. Dit komt nogal paranoïde over, maar helaas werkt het vaak wel zo.
  • Ga niet in op aanbiedingen om drugs te kopen!! Ook al zou je het daadwerkelijk willen, kan dit een hoop gelazer veroorzaken. Vooral in toeristische plaatsen gebeurt het regelmatig dat lokale dealers je benaderen met dit soort voorstellen. Er zijn eveneens gevallen bekend waarin dit een uitlok-operatie van de politie is. Voor je het weet kom je op het 8 uur journaal... In veel van de berggebieden wordt overigens open en bloot wiet verbouwd.
  • Houd te allen tijde je tas/rugzak in de gaten. Zet hem nooit zomaar los naast je neer, maar tussen je benen.
  • Wie er alert uitziet, is meteen een minder interessant doelwit.

Doe bij diefstal of een ander misdrijf altijd aangifte voor je verzekering, maar verwacht niet dat de politie iets onderneemt.

 

Nederlands Consulaat (december 2012):

The Netherlands Consulate in Nepal
 

Bakhundole Height, Lalitpur (Patan), Nepal
P.O.Box: 1966, Kathmandu, Nepal
 

Telefoon: 977 1 5523444


E-mail: consulate@nlconsulate.org.np


URL: www.netherlandsconsulate.org.np

 

Openbare orde en de politieke onrust

Na het aftreden van Gyanendra en het deelnemen van de Maoïstische rebellen aan democratische verkiezingen, is de rust  grotendeels teruggekeerd in Nepal. De staking, "bandh" genoemd, is in het verleden een belangrijk pressiemiddel geweest. Bijna routinematig legden de Maoïsten - vaak met geweld tot gevolg - het openbare leven geheel plat. Wie zich er aan onttrok was soms zijn leven niet zeker. Zo extreem is het nu niet meer.

Maar bandh's zijn er nog wel. En aangezien het publieke vervoer dan plat ligt, van riksja tot bus, kan dit je reisschema aardig in de war schoppen. Let op dat je niet aan het eind van de reis ergens buiten de Kathmandu Valley strandt, omdat je een bandh-waarschuwing genegeerd hebt! Let aan de andere kant ook op dat je je niet een bepaalde bus in laat proppen met onterechte bangmakerij over bandh's.

 

Hoogteziekte

Naast de ziektes die in de reisgidsen genoemd staan, is er een kwaal die extra aandacht verdient: hoogteziekte. In Nepal krijg je, als iemand die normaal gesproken op zeeniveau woont, te maken met zeer grote hoogteveranderingen. Binnen een paar dagen kun je zonder al te veel moeite tussen de 3000 en 5000 meter hoogte zitten!

Ongeveer de helft van mensen die verblijven op hoogtes boven de 3500 meter krijgt in meer of mindere mate last van hoogteziekte. Het is een reactie van het lichaam op het steeds lagere zuurstofgehalte in de lucht. Het belangrijkste probleem is het ontstaan van vochtophoping in de longen en/of de hersenen. Hoogteziekte is potentieel levensbedreigend. Je dient alert te zijn op de symptomen bij jezelf en degenen met wie je reist. Voordat de symptomen worden beschreven, eerst nog dit: het krijgen van hoogteziekte is niet afhankelijk van lichamelijke fitheid of routine in het lopen op grote hoogten. Ook geroutineerde bergwandelaars en zelfs dragers kunnen er na vele keren voor het eerst last van krijgen. Mensen onder de dertig jaar, mensen die eerder hoogteziekte hebben gehad en mensen met long- en hartproblemen lopen een groter risico.

Er zijn vele, uiteenlopende symptomen bij hoogteziekte. De Franse alpinistenvereniging werkt met een puntensysteem waaraan je de ernst van de hoogteziekte kunt aflezen. Symptomen met 1 punt zijn: misselijkheid, hoofdpijn, slapeloosheid, duizeligheid. Twee punten: overgeven, hoofdpijn die niet overgaat van aspirine. Drie punten: enorme vermoeidheid, kortademigheid of benauwdheid zonder inspanning, heel weinig plassen. Scoort iemand niet meer dan 3 punten, dan kun je langzaam verder omhoog, maar beter is om pas door te gaan als de symptomen weg zijn. Tussen 4 en 6 punten is voorzichtigheid geboden en kun je beter wachten tot de symptomen verdwenen zijn, of als het kan een paar honderd meter dalen. Meer dan 6 punten betekent: levensbedreigend, onmiddellijk afdalen, de zieke mag niet op deze hoogte blijven en zeker niet op deze hoogte slapen. Waarschijnlijk zullen de meeste reizigers het verschil vooral voelen bij lichamelijke inspanning.

 
 
 

Elektriciteit

 

De belangrijkste wetenswaardigheid over electriciteit in Nepal is dat het er vaak niet is. Dit is hoogst opmerkelijk in een land waar zoveel electriciteit in waterkrachtcentrales wordt opgewekt. De regering verkoopt dit maar wat graag aan buurlanden, waarmee er te weinig voor de eigen bevolking overblijft. Het gevolg is het zogeheten load shedding, wat simpelweg betekent dat een deel van de dag de stroom uitvalt. Meestal is dit juist als het verbruik het hoogst zou zijn en het kan wel eens een halve dag aanhouden. Het devies is: opladen wanneer het kan, want je weet nooit wanneer je weer stroom hebt.

Het net levert 220V wisselstroom (50Hz), net als in Europa.

 
 
 

Fotografie

 

De tips hieronder zijn basaal en algemeen van aard. Voor adviezen over reisfotografie, kijk hier op onze nieuwe fotografiepagina!

Beste reistijd

Zeker in het stof- en smog-gevoelige Nepal is de tijd van het jaar een belangrijke factor voor de fotografische mogelijkheden. Net na het regenseizoen (september-november) is de lucht het meest helder. Net vóór het regenseizoen (maart-april) is de lucht heiig en grijs. Wie van landschapsfotografie houdt, heldere zonsopgangen wil zien en/of voor gesatureerde kleuren gaat, doet er goed aan om dit in de planning van de reis mee te nemen. Achteraf gezien zou het voor mij een harde reden zijn geweest om niet in april te reizen.

 

Apparatuur

Wie met een (digitale) spiegelreflex op pad gaat, zal de volgende toebehoren goed kunnen gebruiken:

  • Een "standaard" walkaround objectief
  • Een tele objectief voor het fotograferen van dieren (en het onopgemerkt portretteren van mensen). Eventueel in combinatie met een statief of een monopod.
  • Een groothoek objectief
  • Een UV filter als standaard filter
  • Een (circulair) polarisatiefilter; dit haalt veel hinderlijke schittering weg en maakt de kleuren dieper. Vooral de lucht krijgt een mooie diepblauwe kleur (als je met de zon in de rug fotografeert in ieder geval).

Om je sensor schoon te houden kun je (voorzichtig) een klein blaasbalgje gebruiken. Er zijn ook speciale kwastjes die (o.a. door middel van statische electriciteit,) de stofdeeltjes van je sensor af kunnen halen. Zorg ervoor dat er altijd een filter op je objectieven zit om beschadiging te voorkomen en als je van objectief wisselt, doe dit zo snel mogelijk en nooit bij stevige wind of in een stoffige omgeving.

Tijdstip

De algemene fotografieregels zijn: vroeg op de dag en later in de middag is het licht zachter en zijn de kleuren het mooist. Zeker in combinatie met een polarisatiefilter zijn later in de middag de mooiste foto's te maken.

Portretten

Over het algemeen hebben mensen in Nepal er geen problemen mee als je een foto van ze maakt, al is het wel erg belangrijk dat je het eerst vraagt. Nee is nee. Op sommige plekken vraagt men hier geld voor. Op deze reis had ik een USB printertje bij me die in 60 seconden een kleurenafdruk(je) van een foto maakt. Dit is een mooi alternatief voor geld en maakt de relatie fotograaf-gefotografeerde wat gelijkwaardiger. Het werd vrijwel altijd heel positief ontvangen en heeft heel wat "deuren" voor ons geopend!

 
 
 

Internet

  Met uitzondering van de berggebieden is mobiel bereik en (wifi) internet aardig toegankelijk. Veel hotels, hostels en guest houses hebben wifi. Wel jammer dat ook dat uitvalt tijdens load shedding.  
 
 

Bedelen en giften

 

Zoals in veel andere 2e- en 3e wereldlanden, word je als rijke Nederlander regelmatig geconfronteerd met situaties die het begrip "armoede" opnieuw definiëren. Voor mij persoonlijk gold dat ik op veel momenten de behoefte voelde opkomen om er iets aan te doen. De meest voor de hand liggende manier is om geld te geven aan wie het het meest nodig lijkt te hebben. Natuurlijk kun je vaak inschatten of iets écht schrijnend is of niet, maar houd rekening met het toerisme-effect!

Het is niet moeilijk voor te stellen dat de mogelijkheid om met "niets" doen geld te verdienen (bijvoorbeeld met bedelen) een erg aantrekkelijke is. Er gaat dan ook een sterk leereffect van uit; wie eenmaal doorheeft hoe hij of zij er extra zielig/behoeftig of anderszins aalmoeswaardig uit kan zien, komt waarschijnlijk sterk in de verleiding. Vooral in het geval van jonge kinderen kan dat kwalijk zijn; als de kinderen al de kans hadden om naar school te gaan, zullen ouders de kinderen liever laten bedelen, zodat ze geld voor de familie kunnen verdienen. Begrijpelijk, maar niet de bedoeling natuurlijk. Verder schijnt het vaak ontwrichtend te werken op de structuur van het gezin als een van de kinderen meer verdient dan bijvoorbeeld de vader, die in de vaak traditionele gezinnen wordt geacht voor zijn gezin te zorgen.

 

Fooien

Baksheesh, oftewel de fooi, is een belangrijk onderdeel van de omgang tussen gids en toerist. Een voorbeeld van een moment waarop absoluut een fooi gegeven hoort te worden, is aan het einde van een trek. Dat is zelfs een big thing. Het schijnt normaal te zijn om ongeveer 1 dagloon fooi per 7 gewerkte dagen te geven. Voor een 10-daagse trek kwamen wij uit op ongeveer 35 euro. Zitten er meer gidsen/dragers/etc in een gezelschap, dan telt dit bij elkaar op.  Een daggids, die bijvoorbeeld een hike begeleidt, kun je Rs 100-200 per uur geven, met nog wat extra als het een succes was.

Het verschil in welvaart tussen Nederland en Nepal is zo groot dat wat in NL een normale fooi zou zijn voor een kleine dienst, 1 of meerdere dagsalarissen zou betekenen en mogelijk zelfs te veel zou zijn. Om meerdere redenen leek ons dat ook onwenselijk. Uiteindelijk kwamen we uit op Rs 500-1000 per dag voor gidsen, afhankelijk van de kwaliteit/enthousiasme van de gids in kwestie. Het schijnt niet gebruikelijk te zijn om taxichauffeurs fooi te geven. In restaurants gaven we meestal tussen de Rs 100 en 10% van de rekening.