Wij hadden helaas niet zoveel tijd, "maar" vijf weken; voor Patagonië bij lange na niet genoeg natuurlijk. We hebben ons best gedaan..

Dag 1 Vlucht Schiphol - Parijs - Santiago de Chile

Dag 2 Santiago de Chile

De Andes vanuit het vliegtuig

Zicht vanaf de Cerro Santa Lucía

Catedral Metropolitana

Gezellig gokken..

Dag 3 Valparaíso

Valparaíso is een Chileense kuststad die beroemd is vanwege de vele heuvels (42 in totaal) waarop het oude centrum gebouwd is. Het is een wirwar van steile straatjes en trappen, kruip-door-sluip-door steegjes en hier en daar een ratelende kabelbaan. Je hebt dan ook een goede kaart en een enigzins ontwikkeld richtingsgevoel nodig om niet te verdwalen (www.senderobicentenario.cl). De huizen zijn vaak van golfplaat en in felle kleuren geschilderd. Het weer zit ons niet mee; het is bewolkt, waardoor de kleuren niet tot hun recht komen. Het is ons geheel duidelijk waarom UNESCO het oude centrum tot World Heritage Site verklaard heeft.

Helaas zijn niet alle delen van het oude centrum even veilig. Als we de Cerro Cordillera willen beklimmen, worden we door drie onafhankelijk groepjes locals bezorgd terug naar het veilige havengebied gewezen. Het gebied tussen Cerro Concepción, Cerro Carcél en Cerro Alegre leent zich misschien nog het beste voor het genieten van de unieke sfeer in "downtown" Valparaíso.

Cerro Alegre

Cerro Concepción

Cerro Concepción

Kabelbaan (Ascensor El Peral)

Dag 4 Vlucht Paaseiland

De afgelopen dagen hebben we aandachtig het weerbericht gevolgd. Het maakt zóveel uit of de zon schijnt of niet, dat hebben we ook in Valparaíso gemerkt. In het geval van Paaseiland hebben we de vlucht een paar maanden geleden al geboekt en nu blijkt ons aanstaande bezoek precies in een periode met slecht weer te vallen. Balen, want de vlucht naar Paaseiland is niet goedkoop geweest.. En ja, vanuit het vliegtuig zien we de regenwolk al boven het eiland liggen.

Paaseiland, ook wel bekend als "Rapa Nui" of "Isla de Pascua", maakt onderdeel uit van Chili maar behoort etnisch gezien tot Polynesië. Het is een van de meest afgelegen eilanden ter wereld. Toerisme is een belangrijke inkomstenbron voor de eilandbewoners, maar als je bedenkt hoe klein het eiland is, kun je je voorstellen dat ook een klein aantal toeristen al een aanzienlijke impact heeft. Een paar maanden voordat we naar Paaseiland reisden, blokkeerden de eilanders het vliegveld uit protest tegen de groeiende aantallen migranten en toeristen en eisten meer inspraak hierin van de Chileense overheid. Ook het incident in 2008, waarbij een Finse toerist een oorlel van een van de beelden (Moai) afbrak en mee wilde nemen, zit de bewoners nog steeds erg hoog. Het is dan ook verboden om stenen mee te nemen, al raap je ze van de straat op. De reden hierachter is dat, volgens de bewoners, alles van hun eiland min of meer heilig is. Bijzonder genoeg verkoopt men wel (lelijke) beeldjes die men van eilandstenen maakt. Tja, als ergens geld mee te verdienen valt, blijken principes vaak nogal relatief te zijn...

Rennende paarden langs de kustlijn

Ahu Tongariki

Ahu Tongariki

Rapa Nui - Paaseiland

We worden op het vliegveld opgepikt door de eigenaar van het door ons gemailde hostel Atavai (waarschijnlijk om te voorkomen dat we van gedachten veranderen en op een aanbod van zijn concurrenten ingaan) en huren een 4WD bij Oceanic Rapa Nui. Onze hostel-baas heeft ons ook nog een kaart van het eiland aangesmeerd, maar die blijk je op veel plekken gewoon gratis te krijgen (iets kleiner, dat wel, maar het eiland is niet bijster ingewikkeld).

Vanwege onze (te) krappe planning moeten we eigenlijk meteen aan de slag. We stappen in onze Suzuki Jimmy en volgen de zuidelijke kustweg tot aan Ahu Tongariki. Het waait hard en uiteindelijk begint het ook te regenen. We balen er natuurlijk ontzettend van dat we 3700 kilometer gevlogen hebben voor aardig wat geld, en dan niet de strakblauwe luchten, geen mooie zonsondergangen en -opkomsten hebben, en onze camera's continu af moeten drogen. Van de andere kant lijkt het eiland zo wel ruig en woest, wat er ook wel goed bij past.

Dag 5 Paaseiland

Het is 's ochtends zo mogelijk nog slechter weer dan de dag ervoor. We hebben gisteren nog getwijfeld om Rano Raraku te beklimmen (waar de mooiste Moai foto's te maken zijn), maar hebben dit niet gedaan om beter weer af te wachten. Dom dom dom..

Rano Raraku is overigens wel echt zo mooi als we dachten. Ook bij zonsondergangen en -opkomsten lijkt dit een goede plek om het mystieke Paaseiland-gevoel te ervaren. Andere mooie Ahu en Moai zijn Ahu Nau Nau, Ahu Tongariki en Ahu Akivi. Aan de noordkust ligt ook de ronde steen die volgens de oorspronkelijke bewoners de navel van de wereld markeerde: Te Pito o Te Henua. Vanaf de geasfalteerde weg die van de noordkust naar Hanga Roa (het stadje) leidt, nemen we de niet-verharde weg die langs de Ahu Akivi gaat. En toen werd alles anders.

Een gouden tip: blijf op de verharde wegen als het fors of langdurig regent! Na een paar dagen regen zijn de niet verharde wegen namelijk veranderd in zuigende modder, met als je pech hebt ook nog 40cm diepe plassen er op. Stel je voor: je rijdt voorzichtig door zo'n plas heen (stom, snelheid houden is beter) en komt midden in die plas vast te staan. Buiten regent het pijpenstelen, het water staat tot aan de treeplank (!) en de auto wil niet meer dan 2 centimeter voor of achteruit. Er is geen levende ziel in de omgeving te bekennen, laat staan een levende ziel met een lier die je uit die plas kan trekken... O, en op Paaseiland bestaat geen autoverzekering die eventuele kosten gaat vergoeden..

Na een autodidactische spoedcursus Camel-Trophyrijden weet ik onze Suzuki weer in beweging te krijgen en willen we wel omkeren, maar durven we niet (want dan moeten we weer door diezelfde plas heen). Maar, het wordt helaas niet beter. Zodra we de volgende plas zien liggen draaien we om en rijden we, hopende dat er geen steen onder water verstopt ligt, met een rotgang door de eerste plas heen. Phew!

Suboptimaal weer

Moto Nui

Moai in de groeve

Navel van de wereld - Te Pito o Te Henua

Krater van de Ranu Kau vulkaan

En toen stond de weg weer blank..

We geven de moed nog niet op; we rijden door naar de Rano Kau vulkaan. De weg de vulkaan op is in bijna net zo slechte staat als ons eerdere modder-avontuur. We glijden bijna achteruit weer terug! Gelukkig helpt de 4WD ons uit de brand. De krater biedt een indrukwekkend uitzicht. Op de rand van de vulkaan, met aan de ene zijde de krater van de vulkaan en aan de andere zijde eveneens een afgrond waar de zee op de rotsen beukt, ligt de ruïne van het dorp Orongo. Dit dorp had van oudsher een ceremoniële en religieuze functie. Optimistisch beginnen we aan de looproute langs alle bijzondere plekjes. Net als we op het randje staan bereikt het weer haar dieptepunt; de slagregen en windvlagen lijken hun best te doen om ons de bodem van de afgrond van dichtbij te laten zien.. Echt een prachtige plek, maar we hebben het wel een beetje gehad met de elementen.

In Hanga Roa laten we op het postkantoor ons paspoort stempelen en eten we een ijsje en een lekker visje in een van de restaurantjes (keuze tussen tonijn, tonijn en de "Vis van de Dag": tonijn).

Dag 6 Vlucht Santiago - Bus Mendoza

De regen lijkt ons uit te zwaaien als we weer naar het vliegtuig lopen. Het bezoek aan Paaseiland was fantastisch en teleurstellend tegelijk. Het slechte weer heeft ons voor ons gevoel een bijzondere en woeste kant van het eiland laten zien, al hadden we graag ook even iets beter weer gehad (al was het maar een uurtje).. Tja, zo gaat dat.

Het oorspronkelijke plan was om bij terugkeer in Santiago de Chile naar Puerto Montt af te dalen en dan naar Bariloche over te steken. In plaats hiervan nemen we 's avonds vanuit Santiago de nachtbus naar Mendoza in Argentinië. De Argentijnse douanepost in Las Cuevas heeft om 2 uur 's nachts maar liefst 3 uur (!) nodig om 3 bussen reizigers te verwerken. Men laat eerst iedereen 2 uur wachten om vervolgens wat stempeltjes te zetten, schijnbaar onder het motto: Wij wakker, dan jullie v* ook!

Dag 7 Mendoza - Bus Bariloche

Als we rond 9 uur aankomen in Mendoza zijn we aardig brak. We moeten duidelijk nog een beetje in het nachtbus-ritme komen. Dus, in het kader van een strak "trainingsschema" boeken we maar meteen de nachtbus voor de aanstaande nacht naar Bariloche!

Mendoza is een prettige stad waar we helaas maar kort zullen verblijven. Om te beginnen stallen we onze bagage op het busstation, pinnen wat pesos en lopen naar de bushalte waar de bus naar Maipú vertrekt. De vriendelijkheid en gastvrijheid van Argentijnen wordt vaak geroemd en daar maken we meteen kennis mee. Als we bij de bushalte druk in de Lonely Planet aan het zoeken zijn, worden we aangesproken door een vriendelijke man die ons helpt bij het plannen en het kiezen van de juiste halte. Anders dan we gewend zijn, lijkt hij geen bijbedoelingen te hebben. "Lastig" trouwens voor mannen die gebruik maken van de openbare bussen in Argentinië: als man dien je op te staan voor (alle) vrouwen die de bus instappen. Niets mis mee, vreselijk galant, maar in gedachten verzonken uit het raam staren is er niet bij. Na 20 haltes opstaan & weer gaan zitten als er weer een plekje over is ben ik het zat en blijf ik de rest van de rit gewoon staan.

De regio rondom Mendoza staat bekend om haar wijngaarden en produceert ongeveer 70% van de Argentijnse wijnen. Reden voor het (internationale) succes van deze wijnen schijnt te liggen in de combinatie van goede ondergrondse irrigatie en het droge klimaat van de streek. De provincie Mendoza is eigenlijk vrij dor en droog en gebruikelijke druivenziektes hebben hier veel minder invloed op de druiven dan normaal. Maipú is een dorpje waar het letterlijk stikt van de wijngaarden, olijfoliefabriekjes en andere winkeltjes en bedrijfjes waar lekkers wordt gemaakt en verkocht. Omdat veel van dat lekkers alcohol bevat (wijn, likeur, absinth etc.), zijn er fietsroutes uitgestippeld langs allerlei bedrijven die rondleidingen en proeverijen organiseren.

Bij Club del Olivo (AR$ 10 pp) proeven we allerlei soorten olijven en wel tien verschillende jams, likeuren en een beetje absinth. Het fietsen gaat meteen ook veeel beter! Over de gravelstukjes naast de weg fietsend, hobbelen we vervolgens naar Viña El Cerno, waar we voor AR$ 15 pp uitleg krijgen over wijnen en hun eigen wijnen ter illustratie erbij proeven. Als we een uurtje later Argentijnse BBQ eten, met een lekker Malbecje erbij en de zon op ons bolletje schijnt (voor het eerst deze vakantie!) komen we eindelijk weer een beetje bij van het gebikkel van de afgelopen dagen. Vakantie!

De Bodega La Rural is groot en heeft een mooi museum over het maken van wijn. De grote 186 hectoliter wijnvaten zijn indrukwekkend om te zien en mooi om te fotograferen. Na onze slechte nacht en het proeven dat we al hebben gedaan, lijkt het een goed idee om weer terug te gaan naar Mendoza. Eenmaal weer in de stad pikken we een terrasje en eten we in een van de leuke restaurantjes. En dan is het weer tijd voor...de nachtbus!

Maipú

Viña El Cerno

Wijn proeven bij Viña El Cerno

Bodega la Rural

Wijnmakers

Museum van Bodega la Rural

Dag 8 Bariloche

Rond 11 uur komen we eindelijk aan in Bariloche. Ook hier worden we meteen aangesproken door een Argentijnse mevrouw met gezin, die niets anders in de zin heeft dan ons een lift geven naar Bariloche zelf. We moeten er erg aan wennen, na onze ervaringen in Peru, Guatemala en Mexico. Opvallend is dat alle lowbudget hostels veel voller zitten dan we tot nu toe gewend zijn. We reizen in november, het is dus eigenlijk nog niet eens hoogseizoen. We vinden een hotelkamer in Hotel 7 de Febrero; dat hebben we wel verdiend na opeenvolgende 2 nachten in "Hotel de Nachtbus".

Bariloche lijkt wel een Oostenrijks wintersportdorp, gezien de stijl van de huizen en de winkels met (winter)sportartikelen. Het enige wat er aan ontbreekt is sneeuw. Iets anders waar Bariloche bekend om staat, zijn de vele chocolade-winkels. Aan de hoofdstraat vallen vooral de winkels van Mamushka en Turista op. We kunnen het niet laten om er een doosje vol te laten scheppen.. De rest van de middag lopen we wat door het centrum, huren we een auto voor de volgende dag en rusten we uit.

Zicht op het Parque Nacional Nahuel Huapi

Embalse de Alicurá

Lago Nahuel Huapi

Lago Nahuel Huapi

Kerk van Bariloche - Europese stijl

Dag 9 Ruta de los Siete Lagos

Met de bekende Ruta de los Siete Lagos wordt de weg tussen Bariloche en San Martín de los Andes bedoeld, die natuurlijk langs 7 meren voert. Hoewel je in Bariloche wordt doodgegooid met tourbureautjes die een tour langs deze meren aanbieden, willen we graag ons eigen plan in ons eigen tempo trekken. We hebben dan ook een autootje gehuurd (een gloednieuwe VW Gol, een soort lowbudget Golf), waarmee we 's ochtends vertrekken.

Een groot deel van de route is niet verhard en wordt in Argentinië ripio genoemd: een soort hele grove gravelweg. Berucht vanwege de opspattende stenen en de doodsvijand van autoruiten. Er zitten ook veel potholes in de weg, waardoor het regelmatig niet mogelijk is om sneller dan 30km/h te rijden. Het afleggen van de Ruta, die ongeveer 196 kilometer enkele reis is, kost dan ook een goeie dag. We lunchen in San Martín en als op de terugweg de zon min of meer doorbreekt, wordt alles nog mooier. Anders dan de heenweg slaan we halverwege (bij El Portezuelo) af richting Lago Traful.

Onder andere vanwege het mirador halverwege en het weer dat steeds beter wordt, vinden we dit achteraf toch het mooiste deel van de route. De meeste tours slaan dit stuk echter over en nemen de snelweg terug, wat het ook heerlijk rustig maakt. Het kaartje dat we bij ons hebben is echter niet zo duidelijk en hierdoor nemen we tegen het einde van de dag de verkeerde afslag. Een boer in het bijzondere gehucht Cuyin Manzano wijst ons de goede weg en tegen 8 uur 's avonds zijn we weer in Bariloche. We hebben dan in totaal 500 kilometer afgelegd; gezien de toestand van de wegen een hele prestatie!

Parque Nacional Nahuel Huapi

Lago Falkner

Lago Nahuel Huali, brazo Huemul

Lago Traful

Lago Traful

Dag 10 Bariloche - Bus Puerto Madryn

De bus van Mar y Valle, een van de weinige maatschappijen die een dienst tussen Bariloche en Trelew of Puerto Madryn verzorgt, is helaas de meest plakkerige en vieze die we tegenkomen. Wel merken we dat nachtbussen steeds beter bij ons passen; we slapen eigenlijk best lekker en lang.

Lago Nahuel Huapi

Station van Bariloche

Tero Común, een kievitsoort

Dag 11 Puerto Madryn

Ons plan is om vanuit Puerto Madryn naar het natuurreservaat op het Península Valdés te reizen. Op dit schiereiland zijn allerlei diersoorten te zien, zoals zeeleeuwen en pinguïns. In sommige seizoenen is er zelfs kans dat je een orca ziet die zich op het strand werpt om een zeeleeuw weg te grissen! Het reservaat is afgeschermd gebied en de enige manier om je er te verplaatsen is met een gehuurde auto, met een tour, of met een lijndienst die 's ochtends vroeg en 's avonds naar Puerto Pirámides gaat. Puerto Pirámides is een klein plaatsje midden in het reservaat van waaruit alle whale watching tours vertrekken. We besluiten een tour te nemen en, na het ochtendprogramma, ons door het tourbusje in Puerto Pirámides af te laten zetten.

De rest van de middag slenteren we wat over de boulevard, droppen we de vuile was bij een van de wasserettes en bezoeken we het Museo Provincial de Ciencias Naturales y Oceanográfico.

Dag 12 Península Valdés

Het weer, en in het bijzonder de wind, is erg belangrijk wanneer je wilt gaan whale-watchen. Een handige site om de actuele weerssituatie en -verwachting tot in detail te kunnen bekijken vind je hier. Vroeg in de middag komen we in Puerto Pirámides aan. Terwijl onze tourgroep de walvissen bekijken, lopen we het dorp in en nemen een cabaña in El Médano. Als we op de pier in het zonnetje zitten, zien we in de verte continu de (staarten van de) walvissen boven het water uitsteken, alsof ze ons naar hen toe willen wenken. Het is een bijzondere plek.

De tour zelf is geweldig, al hebben we een beetje pech met de walvissen. Ze zijn er wel, maar 4 meter boven het water springen doen ze helaas niet voor ons (in ieder geval niet dicht bij de boot). Het is ook niet zo moeilijk om teleurgesteld te raken: je kunt namelijk geen stap in Puerto Madryn en omstreken zetten zonder overal grote posters met magnifieke foto's van orca's en walvissen te zien. Je stapt dan ook stiekem de boot in met de hoop/verwachting dat ook jij dat van dichtbij te zien gaat krijgen. Jammer de bammer..

Kaart van het gebied

Fauna in de omgeving van Península Valdés

Ook zonder walvissen is het prachtig

Dag 13 Puerto Pirámides

In Puerto Pirámides besteden we de middag aan het puzzelen hoe we de omgeving van El Calafate - El Chaltén - Torres del Paine zullen gaan bereizen. Tot dat moment staat alles wat we hierover lezen zo vol met plaatsnamen en dergelijke die ons nog niets zeggen, dat we ons er ook niet zo veel bij voor kunnen stellen. Om 6 uur vertrekt de openbare bus naar Puerto Madryn en als we rond 8 uur weer terug zijn, proberen we een auto te huren voor de volgende dag. Dat blijkt tegen te vallen; na 7 verhuurbedrijven op Av Roca af te zijn gelopen die geen van allen nog een simpele auto te huur hebben, moeten we wel genoegen nemen met een 2x zo dure, grotere auto. Er zijn ergere dingen natuurlijk, maar het laat wel zien dat het zich erg kan lonen om dit soort dingen alvast te regelen als de kans hiertoe zich voordoet.

Springende walvis

Ballena Franca Austral

Ballena Franca Austral

Dag 14 Punta Tombo - Gaiman - Bus Rio Gallegos

Op het land onhandig, in de zee in zijn element.

Why did the penguin cross the road?

Broedende Magelhaen Pinguïn

Je waant je in Wales, in  plaats van Argentinië

Torta Negra in het Casa de Te

Was dit voorheen nog een geheim voor iedereen behalve de lezers van het beroemde boek van Chatwick ("In Patagonia"), tegenwoordig vormt een bezoek aan een theehuis een vast onderdeel van vele tours die vanuit Puerto Madryn naar Punta Tombo gaan. Wel lijkt het erop dat je dan met de tourbus in grotere, nieuwere en minder centraal gelegen theehuizen (of -loodsen) terecht komt, die waarschijnlijk als reactie op de toegenomen vraag zijn ontstaan. Rond het centrale plaza liggen er echter een paar kleinere en meer oorspronkelijke (Plas Y Coed, Ty Nain), waar je zo naar binnen kunt lopen en meer plakken cake en gebakjes voorgezet krijgt dan je opkunt!

Hierna gaan we weer door naar Puerto Madryn en komen we op tijd aan voor de nachtbus naar Rio Gallegos. Even opfrissen op het busstation en daar gaan we weer..

Dag 15 Bus El Calafate

Met een halve dag vertraging, vertrekken we om 19:00 uur eindelijk naar El Calafate. Het is vandaag zaterdag en we voorzien grote problemen om voor morgen, zondag dus, nog vervoer naar de Perito Moreno Gletsjer te kunnen regelen. Als we om 23:30 aankloppen bij het Hostal dos Pinos blijken inderdaad alle tours al volgeboekt. Waar we wel geluk mee hebben: we hebben uitgerekend dat we donderdag per bus naar Puerto Natales in Chili willen. Er zijn nog precies 2 kaartjes over voor die dag bij de enige busmaatschappij (Cootra) die deze route aanbiedt, en dat 5 dagen vantevoren! Ruim vooruit plannen blijft belangrijk in Patagonië, zeker voor wie niet onbeperkt de tijd heeft...

Dag 16 Perito Moreno - Bus El Chaltén

De wereldberoemde Perito Moreno gletsjer maakt onderdeel uit van het veel grotere nationale park "Los Glaciares". De toegang tot deze gletsjer is het enige deel van het park waar entree wordt geheven. In de ogen van veel lokale Argentijnen is de entreeprijs voor gringos met AR$ 60 veel te hoog en een schaamteloze actie van de overheid, waarbij de staatskas gespekt wordt en de regio met lege handen achterblijft.

De gletsjer is gigantisch groot; het front is 5 kilometer breed en 75 meter hoog. Je kunt over een mooie "walkway" langs een flink stuk van het front lopen, waarbij je op sommige plekken binnen een paar honderd meter van de gletsjer komt. Zo krijgen we pas echt een idee van de gigantische grootte. Het ijs lijkt wel levend; het continue kraken en knappen laat duidelijk merken dat de gletsjer altijd in beweging is. Zonder waarschuwing breekt recht voor onze neus een gigantisch ijsblok van het front af; een indrukwekkend schouwspel. De gletsjer is een van de weinige ter wereld die nog groeit, al verandert ook het gedrag van de Perito Moreno als gevolg van het veranderende klimaat.

Er zijn verschillende bijzondere activiteiten die je hier kunt ontplooien. Zo kun je met een boot tot dicht bij het gletsjerfront varen (niet gedaan - mogelijk wel erg mooi) en bestaan er verschillende tours die je over verschillende gletsjers (b.v. de Upsala gletsjer) in dit gebied laten lopen. Wel horen we, en dit wordt later op de reis ook bevestigd, dat El Calafate vergeleken met bijvoorbeeld El Chaltén relatief erg duur is voor de kwaliteit van het gebodene.

Roadscape

IJssculptuur

Met donderend geraas breekt een stuk van 15x15m af

Zee van ijs

Het gletsjerfront is wel 75 meter hoog.

Dag 17 El Chaltén

Het dorp groeit op dit moment als kool; overal schieten hotels en hostels, restaurants, een busterminal en andere voorzieningen als paddenstoelen uit de grond. Iets wat (verrassend?) nog niet zo goed werkt zijn de internetverbindingen. Geen digitale snelweg maar een woonerf dus, zeker aan het eind van de dag. Maar, zo snel als dingen veranderen in El Chaltén kan dat nu al weer achterhaald zijn..

Het dorp ligt aan de voet van het Fitzroy massief, dat gekenmerkt wordt door een aantal onwaarschijnlijk steile pieken die de skyline domineren. Als je ze kunt zien tenminste, want meestal zijn de Mt. Fitzroy en vooral de Cerro Torre verstopt in een dik pak wolken. Als ineens de wolken wijken en de toppen een paar minuten zichtbaar zijn, vallen onze monden open..

El Chaltén - Frontier town

Trails vanuit El Chaltén

Zeldzaam zicht op het Fitzroy massief en de Cerro Torre

Laguna Torre

Fitzroy massief

Als eerste hike voelen we wel duidelijk dat 8 uur vrijwel non-stop hiken (pauzeren in de regen is namelijk niet zo leuk) iets is waar onze benen nog aan moeten wennen. Het biertje dat we na afloop in het dorp drinken voelt dan ook dubbel verdiend..

Dag 18 El Chaltén - Glaciar Viedma

Glaciar Viedma

Het front van de gletsjer, dat flink teruggetrokken is.

Glaciar Viedma

Glaciar Viedma

Glaciar Viedma - Ice trek

Dag 19 El Chaltén

El Calafate vinden we verder niet zo bijzonder. Het komt over als een dorp dat net wat te snel is gegroeid is door al die drommen toeristen die per vliegtuig even naar de Perito Moreno komen kijken. Ga liever, natuurlijk nádat je die geweldige Perito Moreno gletsjer hebt gezien, meteen door naar El Chaltén, waar je het Nationaal Park Los Glaciares makkelijker, goedkoper en intiemer kunt bezoeken. 

Dag 21 Torres del Paine

Er zijn legio mogelijkheden om het park te bezoeken. De belangrijkste uitgangspunten bij het uitstippelen van je trip zijn hoeveel tijd je hebt (minstens 3-4 dagen voor de W, 7-10 voor de hele route), welk seizoen het is, of je wilt trekken met bepakking of niet en hoe vroeg je bent met het regelen ervan. Er zijn diverse refugio's in het park ingericht, waar je in een hotelkamer of dorm kunt overnachten. Vooral in het hoogseizoen is het vaak niet meer mogelijk om kort vantevoren hier een plekje te regelen. Voor wie de luxe van een echt bed niet nodig / niet "des outdoors" / te duur vindt: wij zijn op de bonnefooi het park in getrokken, hebben steeds op (gratis) campings ons tentje opgezet en hebben hiervan genoten. Tip: wie zonder reserveringen het park intrekt, doet er verstandig aan om toch minimaal alle essentiële kampeerspullen mee te nemen, ook als je helemaal niet van plan bent om te gaan kamperen. Het is namelijk erg goed mogelijk dat als je om 6 uur 's avonds doodmoe aankomt bij je beoogde slaapplek, er geen dormbed of huur-slaapzak meer beschikbaar is.

Veel reisorganisaties besteden 2 dagen aan dit park, inclusief transfer vanuit Puerto Natales dus. Dit wordt steevast gepresenteerd als ontzettend lang en luxe, maar is in werkelijkheid veel en veel te kort. Het is alsof je een half uurtje voor het Rijksmuseum hebt.. Als je bijvoorbeeld pech hebt met het weer is het fijn als je je loopschema daarop aan kunt passen. Nou is Patagonië in het geheel supergoed op eigen gelegenheid te bereizen, maar ook zonder dat gegeven zou alleen al de onmogelijkheid om zelf te kunnen bepalen hoe lang je in Torres del Paine blijft (naar mijn nederige mening) reden genoeg zijn om niet met een reisorganisatie te gaan.

Rio Ascencio, Torres del Paine

Het mirador: meer krijgen we helaas niet te zien..

Helling van de Cerro Nido de Condor

Cerro Paine

Kaart van het park en de "W"

Het weer verslechtert ongeveer op dezelfde manier als een paar dagen geleden in Los Glaciares en als we op driekwart zijn begint het ook nog te sneeuwen. Tegen de tijd dat we de laatste honderd meter omhoog klauteren is dit fors verergerd. Het uitzichtpunt is dan ook een anticlimax: in plaats van aan de voet van de machtige Torres te staan, kunnen we ze zelfs niet eens zien! De wolkenmassa's lijken zich om de bergpieken heen te vouwen en onttrekken de spectaculaire beloning van ons klimwerk aan het zicht. De bescheiden sneeuwstorm die inmiddels is opgestoken geeft ook niet bepaald een gevoel van voldoening... Een van de andere hikers is een Ier die naar eigen zeggen al vanaf 8 uur 's ochtends (!) op dezelfde plek zit te wachten tot het opklaart, zonder succes. Het is inmiddels al 3 uur 's middags. Na 15 minuten kleumen beginnen we maar weer af te dalen.

Na een halfuurtje dalen klaart het ineens ietsje op! We laten ons niet kennen, draaien om, en beginnen weer naar het mirador te klimmen. Als we om 4 uur voor de 2e keer aan het einde van de trail staan, kunnen we tenminste íets van de Torres ontwaren. Trots op ons eigen doorzettingsvermogen vertrekken we, nu definitief, weer richting ons "basiskamp". 

Dag 23 Torres del Paine

Omdat het lopen op 1,5 bergschoen gisteren naar het einde toe steeds moeilijker werd, kiest Anne er helaas voor om vandaag in het kamp te blijven. Rond 9 uur 's ochtends vertrek ik richting het mirador aan het einde van de Valle Francés. Eerst zie ik alleen maar wolken, maar gaandeweg worden deze steeds dunner en begin ik de contouren van de Cuernos beter te ontwaren in de grijze soep. Hoewel ik voor mijn gevoel niet extreem vroeg begonnen ben, blijk ik de eerste hiker van de dag te zijn.

Dat leidt tot een fortuinlijke vergissing; ik mis de afslag naar het mirador en blijf het pad gewoon volgen. Als op een gegeven moment het pad bedekt is met sneeuw, probeer ik het bergopwaartse spoor van voetstappen dat ik zie te volgen. De sneeuw wordt steeds dieper en de helling steiler. Het is me al snel duidelijk dat ik niet meer goed ga, maar in teruggaan heb ik geen zin: ik bevind me in een prachtige omgeving die bij elke meter die ik klim sprookjesachtiger wordt. Rechts van me meen ik op 200 meter het pad te zien dat ik eigenlijk zou moeten volgen; parallel eraan klimmend probeer ik steeds dichter bij te komen. Uiteindelijk blijkt ook dit niet het echte pad te zijn en vind ik het wel mooi geweest. Ik voel me ook wel een beetje schuldig over het niet volgen van de paden en het (zo weinig mogelijk, maar toch) verstoren van ongerepte natuur. Voor mijn gevoel sta ik aan de voet van de Cuernos en het uitzicht is adembenemend: ik sta in een arena van rotspieken. Tijd voor een rustmomentje!

Na 45 minuten genoten te hebben van de pracht en totale stilte kijk ik over mijn schouder en zie ik een kilometer terug en ongeveer 400 meter lager een aantal felgekleurde vlekjes bewegen: daár ligt dus het echte mirador.. Omdat ik niet wil verbranden door de felle zon en niet overvallen wil worden door het beruchte veranderlijke weer van Torres del Paine daal ik voorzichtig af naar het kluitje GoreTex in de verte. Dit pakt niemand me meer af!

Cerro Espada en Cerro Fortaleza

Een stuk ijs breekt van de Glaciar del Francés

Cuerno Principal

Valle Francés

Condor boven Punta Bariloche

Cuernos del Paine

Dag 24 Torres del Paine - Puerto Natales

Eenmaal terug in Puerto Natales vinden we dat we een king crab pizza en een Baguales biertje in La Mesita Grande ruimschoots verdiend hebben.. 

Cuernos del Paine met vallende ster!

Glaciar Grey

Lago Pehoe

Upland Ganzen, mannetje en vrouwtje

Quintessential Patagonia

Dag 25 Reis Ushuaia

De naam "Vuurland" werd door de eerste ontdekkingsreizigers gegeven vanwege alle rookpluimen die ze zagen, afkomstig van de vuurtjes van de oorspronkelijke bewoners. De provincie bestaat uit ontelbare kleine eilandjes, de uitlopers van de Andes en uitgestrekte pampas waar estancias hun vee op laten grazen. Zoals grote delen van Chili en Argentinië is het vooral erg leeg. En weer gaan we de grens over; van Chili naar Argentinië. Bij de grenspost zien we een sticker op het douanehokje die over een belangrijk issue in de Argentijnse cultuur gaat: de Falkland oorlog.

De Falkland eilanden - maar zo zal een Argentijn ze nooit noemen - liggen voor de Argentijnse kust en worden in Argentinië de "Islas Malvinas" genoemd. Deze eilanden vormden het toneel van het gelijknamige conflict tussen Argentinië en Groot Brittanië. In 1982 viel het Argentijnse leger de eilanden binnen, die tot dan toe onder Brits bestuur stonden. Na 70 dagen voorbereiding en aanval werden de eilanden door Britse expeditietroepen ontzet. De verpletterende nederlaag, zo dicht bij het eigen grondgebied, en de kwestie van het eigendom van de eilanden zijn nog steeds een erg gevoelig onderwerp voor de meeste Argentijnen. Kinderen leren op school tot op de dag van vandaag dat de eilanden Argentijns zijn: ¡Malvinas Argentinas!

Dit conflict werd en wordt regelmatig als bliksemafleider ingezet door de Argentijnse politiek; niets beters dan een golf van chauvinistische onderbuikgevoelens om de aandacht af te leiden van binnenlands wanbestuur en corruptie! Los van de eigendomskwestie, waarin de claims van geen van beide landen helemaal kloppen, heeft de manier waarop Argentijnen hiermee omgaan me gefascineerd. Voor mij geeft het de omvang van het ego waar Argentijnen internationaal om berucht zijn goed aan. Er zit nog veel oud zeer in de samenleving wanneer het aankomt op de belangrijke internationale positie die Argentinië tot het midden van de 20^e eeuw had. Had, want met name door het eerder genoemde wanbestuur en verkeerde keuzes is het land flink teruggezakt; denk bijvoorbeeld ook aan de economische crash van 2001. De nationale trots is er niet minder om geworden.

Zo heet het vliegveld van Ushuaia (de hoofdstad van Tierra del Fuego) bijvoorbeeld ook "Malvinas Argentinas", wat vrij vertaald "De Malvinas zijn Argentijns" betekent...

Dag 26 Ushuaia - Beagle Channel

Aan het einde van de wereld hangen alle wereldkaarten onderste boven.

Ushuaia - de zuidelijkste stad ter wereld - ontleent een soort geuzen-identiteit aan haar ligging; het is het Fin del Mundo. Met de groei van het toerisme in Patagonië en Antarctica, waarvoor het stadje als een haven op de route fungeert, is ook de instroom van toeristen in Ushuaia flink gestegen. Hoewel Ushuaia zelf nauwelijks de moeite waard is, ligt het wel midden in een fascinerende provincie omgeven door unieke natuur. Het Beagle kanaal is hier een goed voorbeeld van; in een rauwe omgeving waar het weer plotsklaps om kan slaan, liggen allerlei kleine eilandjes met elk een eigen karakter en fauna. Een boottour langs enkele ervan is dan ook bijna vaste prik voor bezoekers van Ushuaia.

Het boeken van deze tours kan het makkelijkst aan de kade waar alle kantoortjes van de operators liggen. In het VVV kantoortje aan Av. San Martín kan men je goed vantevoren inlichten over alles wat bezocht kan worden en over de prijzen die hierbij gebruikelijk zijn. Voorbereiding loont; de kantoortjes aan de haven zijn nogal chaotisch. Het is vooral aan te raden om een klein bootje te nemen waar je met maximaal een man of 10-15 op zit. We boeken een tour naar de vuurtoren, het zeeleeuwen- en H-eiland.

Als de zon doorbreekt krijgt alles een prachtige glans. We zitten met slechts 10 personen op ons schuitje, heel anders dan de giga-boten die we vol poppetjes met oranje zwemvesten langs zien drijven en die hun best lijken te doen alle beesten door een spervuur aan cameraflitsen een hartaanval te bezorgen. Zie ook hier. Tijdens de tour raken we ook aan de praat met Astrid en Rienke en na afloop gaan we gezellig met z'n vieren nog wat eten en drinken in een cafeetje in de stad.

's Middags zoeken we in het westen van het stadje naar een redelijk geprijsde huurauto, om morgen Tierra del Fuego wat meer op eigen gelegenheid te kunnen bezoeken. Aan de prijzen van bijvoorbeeld huurauto's is duidelijk te af te leiden dat we in het zuiden zitten. Een VW GOL kost in Bariloche AR$180 per dag, in Ushuaia kost een nagenoeg identieke auto AR$350. Wie van noord naar zuid door Patagonië en Tierra del Fuego reist merkt dat alles sowieso duurder is dan in de rest van Argentinië, maar dat het dus naar het zuiden toe ook steeds duurder wordt. Ook hebben we het nog niet eerder meegemaakt dat de prijzen die in onze reisgids (Lonely Planet, editie 1,5 jaar oud) zoveel lager aangegeven stonden dan dat ze inmiddels waren geworden. Doorgaans scheelde het ongeveer 30%.

Beagle Channel - Les Eclaireurs vuurtoren

Beagle Channel - Bridges Island

Zeeleeuw

Cormorantes - Aalscholvers

Dag 27 Ushuaia - Cabo San Pablo - Vlucht Iguazú

We gaan op pad samen met Astrid en Rienke die we gisteren ontmoetten. Eenmaal aangekomen bij Cabo San Pablo hebben we wat moeite met het vinden van het juiste weggetje om naar het schip toe te kunnen lopen. Ineens gaat van een van de hutjes aan het strand de deur open en de bewoner, Manuel, nodigt ons uit om binnen te komen. Hij is visser en woont al 13 jaar in zijn eentje op deze afgelegen plek. Het weer is onstuimig, met regen en harde wind, dus wat beschutting is welkom. Hij biedt ons mate aan, de sterke Zuid Amerikaanse thee. Het is na onze eerdere ervaringen wederom een goed voorbeeld van de Argentijnse gastvrijheid.

Het schip zelf kunnen we niet goed naderen omdat het vroeg in de middag vloed is. Het is een bijzonder gezicht, zo'n totaal verroest schip dat in plaats van de baren het strand bevaart. Wat mij betreft past zoiets nergens beter dan in het rauwe Tierra del Fuego. Lekker uitgewaaid stappen we weer in onze Gol en boemelen we weer terug richting Ushuaia. Langs de secundaire weg liggen allerlei typische Argentijnse boerderijen met grote stukken land eromheen; de Estancia's. Elke vierkante meter grond in Patagonië heeft een (particuliere) eigenaar. De omvang van dergelijke weides loopt regelmatig tot in de duizenden hectares per Estancia; als Nederlander kun je je er eigenlijk weinig bij voorstellen.

Als we 's avonds naar het vliegveld gaan, is het inmiddels behoorlijk gaan stormen en hozen in Ushuaia. Het kofferbakdeksel van de taxi glipt me uit de handen en wordt door de windvlaag bijna door de achterruit heen geslagen. In de (vrij nieuwe) vertrekhal van het vliegveld druppelt overal regenwater naar beneden omdat de wind feilloos de lekke plekken in het dak weet te vinden. Een toepasselijke afsluiting van ons verblijf aan het einde van de wereld.

De Desdemona

Manuel voor zijn huis

Lago Fagnano

Hoed u voor overstekende Guanaco's

Dag 28 Vlucht Iguazú

Met een paar uurtjes vertraging kunnen we aan het begin van de middag eindelijk vertrekken. Eenmaal boven het oerwoud van de provincie Misioneros zijn de watervallen van Iguazú goed te herkennen aan de opstuivende wolken waterdruppels; het lijkt net een fikse bosbrand. In het hostel Peter Pan in Puerto Iguazú nemen we een mooie kamer met airco. Geen overbodige luxe hier, want in deze regio is het drukkend warm. De rest van de dag boeken we alvast de nachtbus naar Buenos Aires en zoeken we uit hoe we het beste de watervallen kunnen verkennen; vooral vanwege de verdeling in een Argentijns en een Braziliaans deel. 

Dag 30 Iguazú - Reis Buenos Aires

Voor de helft van de oorspronkelijke toegangsprijs mogen we het park nog een keer in. Het is inderdaag een wereld van verschil met gisteren; alles straalt en sprankelt. Het is wachten tot na een uur of 3 's middags voordat de zon zo staat dat je de regenbogen bij het circuito superior ziet, maar dan worden we beloond met prachtige uitzichten! Ik betrap mezelf erop dat ik me een paar keer bijna onbewust afvraag hoe laat hier dagelijks de waterkraan dicht wordt gedraaid. Verpest door al die Nederlandse "tropische golfslagbaden"...

Eenmaal terug bij het hostel douchen we (geen overbodige luxe na een dagje Iguazú) en stappen we om 19:00 in de bus naar Buenos Aires, het eindstation van onze reis.

Circuito inferior

Circuito superior

Vlinder

Gezellig bij elkaar

La Garganta del diablo

Dag 32 Buenos Aires - La Boca  

La Boca is een echte volkswijk en een van de bekendste toeristische trekpleisters van Buenos Aires. Oorspronkelijk een barrio aan de rivier Riachuelo waar van oudsher veel zeelui woonden, tegenwoordig doen vele touringcars het centrum van de wijk aan. In het centrum ervan ligt misschien wel de meest bekende straat van Buenos Aires: El Caminito, met het kenmerkende hoekpand als visitekaartje. De huizen in La Boca zijn in allerlei felle kleuren geschilderd. De vissers schilderden vroeger hun huizen met de restjes verf die over waren nadat hun boten geverfd waren; deze traditie van het kriskras gebruik van felle kleuren wordt nog steeds in ere gehouden en geeft La Boca haar speciale uitstraling. De aanwezigheid van drommen toeristen heeft de wijk wel aan authenticiteit doen inboeten; overal zijn verkopers, gidsen, proppers en andere lieden te zien die op de bezoekers afkomen als vliegen op de ....

Wat wel bijzonder is - al hoort dit bij het hele toeristische circus en is hier weinig authentieks aan - zijn de tangopaartjes die meestal als onderdeel van het terras van een café hun kunst(en) vertonen. Kijken mag, maar dan word je natuurlijk wel geacht om op het terras een consumptie te nuttigen. Wij blijven vooral bij Paula en Lucas kijken en spreken voor morgen ook zelf een les bij hen af.

El Caminito in La Boca

Milonga op straat

El Caminito

Straatbeeld

Muurschildering van Carlos Gardel

Voetballende jongetjes in La Boca - Maradona's in de dop?